کتب علامه حسن زاده آملی کمتر از منابع درسی نیست

کتب علامه حسن زاده آملی کمتر از منابع درسی نیست

استاد علی اکبر رشاد، رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی شامگاه پنجشنبه در همایش ملی فلسفه معنویت با تأکید بر آراء علامه حسن زاده آملی طی سخنانی اظهار کرد: علامه حسن زاده آملی میراث دار جامع علوم اصیل شیعی بود اما زمانه او را به درستی نشناخت و در آینده عظمت او شناخته خواهد شد. علامه در همه حوزه های حکمت و معرفت سرآمد بود، عظمت و جامعیت ایشان حقا مثال زدنی است و جزو نوادر تاریخ شیعه به حساب می آید.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: دغدغه های آیت الله حسن زاده آملی به اشکال مختلف قابل ملاحظه و شناخت است. من هم کم و بیش با ایشان اُنس داشتم. با حوزه شعر ایشان اُنس ویژه دارم. در مقطعی بنا را گذاشته بودم درباره شعرای حکیم و فقیه تحقیق و تصحیح کرده و مجموعه ای را منتشر کنیم. آن زمان، دیوان شیخ هادی سبزواری را کار کردم. دیوان امام را سرپرستی کردم و تدوین شد. از جمله روی دیوان علامه حسن زاده آملی کار کردم از جمله منظومه «دفتر دل» با ۱۴۰۰ بیت که خود یک دوره عرفان است در محضر ایشان تصحیح کرده و برای انتشار به دانشگاه تهران برای چاپ دادیم که متأسفانه مفقود شد و از دسترس خارج گردید.

وی افزود: یکی از شیوه های فهم دغدغه های یک فرد یا مکتب این است که کلمات کلیدی در آثار آن فرد را جستجو کنیم. همین قاعده را که روی قرآن پیاده کنیم، مجموعه نام ها نشان می دهد که این کتاب آسمانی روی چه مسائلی اهتمام دارد.

استاد سطوح عالی حوزه علمیه مطالب پرتکرار در آثار فرد را شیوه دیگر برای کشف دغدغه صاحب اثر دانست و گفت: «شب» و «شیدائی» به وفور در آثار علامه حسن زاده آملی دیده می‌شود. بخش معظمی از مضامین، ابیات و اشعار ایشان حکایت از این دارد که اُنس فراوانی با شب دارد. اشعار فراوانی در وصف شب دارد.

وی «عشق» را دیگر واژه پرتکرار در دیوان علامه حسن زاده آملی دانست و گفت: یک سوم یا یک چهارم از غزلیات ایشان مملو از واژه «عشق» و مفردات و مشتقات آن است.

استاد رشاد، «دل» را دیگر واژه پرتکرار در اشعار آیت الله حسن زاده آملی دانست و بیان کرد: اندک شماری از غزل ها، قصیده ها و مثنوی های علامه است که یک یا سه بار واژه «دل» را به کار نبرده باشد.

وی گفت: دیوان علامه حسن زاده آملی می تواند منبع درسی عرفان باشد. اگر برخی از آثار را به درس و بحث بیاوریم کم از منابع درسی رایج نیست بلکه فراتر و مهمتر از آنهاست. معتقدم همین مثنوی «دفتر دل» هم از لحاظ کیفی و هم از لحاظ کمی بالابلند است و جای تدریس و مطالعه دارد.

استاد حوزه علمیه بیان کرد: از علامه حسن زاده آملی می توان به مثابه یک «قلب شناس» بزرگ نام برد چراکه قلب گرانیگاه معرفت و معنویت است.

وی عنوان کرد: در تحقیقات صورت گرفته، ۱۷۲۸ سرعنوان راجع به قلب در منابع روایی ما بدست آمد. در این مجموعه ۶۰۷ وصف و حالت راجع به قلب آمده است.

نفس مطمئنه و قلب مطمئنه از مراتب ایمان است

نفس مطمئنه و قلب مطمئنه از مراتب ایمان است

رئیس شورای حوزه‌های علمیه استان تهران گفت: نفس مطمنه و قلب مطمنه از مراتب ایمان است و در صورتی که قلب سلیم شود قلب مطمئنه می شود.

آیت الله علی اکبر رشاد در ابتدا با تقدیر از تلاش متولیان در اداره حوزه‌های علمیه در مسیر گسترش علوم دینی اظهار داشت:حوزه‌ها در گذشته با مشکلات زیادی اداره می‌شد و این گونه ساختارمند نبود و مدرسه‌های علیمه دارای مدیر و معاون و تشکیلات نبودند.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان کرد: به دلیل اینکه حوزه‌های علمیه در گذشته نظام مند نبودند، برنامه‌های گسترده‌ای برای طلاب علوم دینی وجود نداشت و گاهی با چند خادم و بانی، این مدارس علمیه اداره می‌شدند و برخی از دروس برای طلاب، به واسطه فقدان امکانات سالها طول می کشید.

وی تصریح کرد:امروز شرایط در حوزه های علمیه تفاوت پیدا کرده و ساختارمند و نظام‌مند شده و برنامه های درسی نیز ارتقا یافته‌اند.

آیت‌الله رشاد عنوان کرد:این نظمی که امروز وجود دارد جدید بوده و در سالهای اخیر اتفاق افتاده است؛ درقبل از انقلاب دو مدرسه نظام مند علمیه در تهران وجود داشت و تعداد محدودی نیز در کشور فعالیت داشتند.

وی خاطرنشان کرد: اخلاق طلبگی و اسلامی و شیعی اقتضا می‌کند از کسانی که در زمینه ارائه خدمات به حوزه های علمیه تلاش می کنند، قدردانی کنیم، در حوزه‌ها، خادمینی سالها فعال هستند که باید تکریم شوند.

تولیت حوزه علمیه امام رضا(ع) گفت:تلاش این عزیزان در مسیر درس خواندن طلبه‌ها و صیانت از چراغ فروزان علوم دینی است.

وی افزود:درس حوزه، درس معنویت و اخلاق و روحانی است و قدرشناسی از تلاش‌گران در حوزه، از مصادیق اخلاق است و این تکلیف شرعی و اخلاقی ماست که زحمات را قدر بدانیم.

رئیس شورای حوزه‌های علمیه استان تهران در ادامه پیرامون مشخصات و ویژگی‌های قلب نیز عنوان کرد:نفس مطمنه و قلب مطمنه از مراتب ایمان است و در صورتی که قلب سلیم شود قلب مطمئنه می شود.

وی بیان کرد:قلب مطمئنه قلبی است که هیچ شبهه و شائبه و شرک و هیچ ذره سیاهی و تیرگی در آن راه ندارد، مهم ترین تیرگی‌ها در قلب، شک است و در قلب سلیم، تردیدی وجود ندارد،وجود قلب مطمئنه، توفیقی الهی است.

آیت‌الله رشاد تصریح کرد:در قرآن کریم قلب سلیم، دو بار در مورد حضرت ابراهیم ذکر شده است، وقتی حضرت ابراهیم به خدا عرض کرد به من ارائه کن چگونه مردکان را زنده می کنی، داستانی نقل شده که خداوند از طریق پرندگانی این مساله را به ابراهیم نشان داد.

وی اظهار داشت:ماجرا از این قرار است که روزى ابراهیم(ع) مردارى را دید که در کنار دریا افتاده و پرندگان و حیوانات آن را طعمه خود قرار داده اند و این منظره، ابراهیم(ع) را به فکر چگونگی زنده شدن مردگان پس از مرگ انداخت و تقاضا کرد تا خداوند، زنده شدن مردگان را به او نشان دهد.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: چنین درخواستی به دلیل تردید حضرت ابراهیم (ع) به وجود خدا نبود بلکه می خواست قلب مطمئنه ای از روز رستاخیز داشته باشد و ایمانش نسبت به قیامت، محکم تر شود.

وی خاطرنشان کرد: با چنین درخواستی به ابراهیم(ع) دستور داده شد که پرندگان چهارگانه ای را پس از ذبح، با هم مخلوط کنند و بر هر کوهی قسمتی را قرار داده، سپس آن ها را بخواند تا کیفیت رستاخیز را مشاهده کند.

آیت‌الله رشاد گفت:ابراهیم(ع) این کار را کرد، و آنها را صدا زد، در این هنگام اجزاى پراکنده هر یک از مرغان، جدا و جمع شده و به هم آمیختند و زنده شدند.

وی افزود: حضرت ابراهیم علم یقین داشت و می خواست به عین الیقین برسد، او می خواست باطن عالم را ببیند، نه ظاهر عالم را، قلب یکی از قوای نفس است و نفس به معنای قلب نیز به کار رفته و نفس مطمنه با قلب مطمئنه متحد می شوند.

رئیس شورای حوزه‌های علمیه استان تهران بیان کرد:ظرف قلب مطمئنه، نفس مطمنه است، اگر نفس مطوئنه باشد، قلب مطمئنه در آن جای می گیرد و قلب مطمئنه، قلبی است که از مراحل بحران و عقل و تجربه و مشاهده مادی و ملکی و ملاحظه از آن چه از روند امور موثر است عبور کرده و مشاهده عوامل ملکوتی را می کند.

وی عنوان کرد:حضرت ابراهیم نیز برای قلبش، سلامت می‌خواست، در این راستا نفس هم از سلامت می تواند برخوردار باشد و هم سلیم النفس اهمیت دارد، امید است خدا به ما باوری اعطا کند و قلب ما مطمن باشد و نفسی مطمن داشته باشیم و بتوانیم از تجربه  از برهان عبور کنیم.

عملیات طوفان الاقصی، حرکتی قهرمانانه و هوشمندانه و توام با تدبیر و شجاعت بود

عملیات طوفان الاقصی، حرکتی قهرمانانه و هوشمندانه و توام با تدبیر و شجاعت بود

آیت‌الله رشاد:

مردم جهان به خصوص مسلمانان باید از حماس و فلسطینیان حمایت کنند

تولیت حوزه علمیه امام رضا(ع) گفت: عملیات طوفان الاقصی، حرکتی قهرمانانه و هوشمندانه و توام با تدبیر و شجاعت بود.

آیت الله علی اکبر رشاد در یک هزار و نود و هفتمین جلسه از درس خارج اصول با اشاره به رویدادهای اخیر در فلسطین اظهار داشت:افزون بر 40 روز از عملیات طوفان‌الاقصی توسط یک گروه جهادی و مقاوم به نام حماس می‌گذرد.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: عملیات طوفان الاقصی، حرکتی قهرمانانه و هوشمندانه و توام با تدبیر و شجاعت بود و در این بیش از 40 روز، همه قدرتهای پوشالی مدعی پشت یک رژیم پوشالی جعلی مدعی قرار دارند و هنوز از عهده این گروه کوچک برنیامده‌اند.

وی تصریح کرد:جنایاتی که رژیم صهیونیستی در این مدت مرتکب شدند در تاریخ بشر بی نظیر است، به طور کلی در تاریخ بشر سابقه نداشته که چنین اتفاقی بیفتد که در یک فاصله محدودی بیش از 4 هزار نوزاد و کودک و هزاران انسان بی پناه، بیرحمانه این طور قتل عام شده باشند این در تاریخ بشر بی نظیر است.

آیت‌الله رشاد بیان کرد:به رغم اینکه این مردم مظلوم و بی پناه از هیچ امکانات در خور ذکری به لحاظ سلاح و تجهیزات برخوردار نیستند در مقابل دنیای فریب و قدرت و ثروت و دنیای سلاح های مرگبار ضد بشری ایستاده اند و این نیز عنصر دومی است که در تاریخ بی نظیر است.

وی خاطرنشان کرد: این نیز بی نظیر است که قدرت های غربی همه در این جبهه و نبرد حضور مستقیم دارند و گرنه اسرائیل که چیزی نیست و تنها یک گروه جبهه مقاومت از عهده اسرائیل برمی آید که در فاصله کم بساط حیات ننگین او را برچیند و از روی زمین محو کند.

رئیس شورای حوزه‌های علمیه استان تهران گفت:در واقع این قدرت های کفر و استکبارند که در منطقه حضور دارند و آنجا پایگاه نظامی و جاسوسی و پایگاه جنایت و جلادی و جباری برای آنهاست.

وی افزود:در حقیقت حماس دارد با آمریکا و اروپاییان بی فرهنگ و بی تمدن و وحشی و جللاد می جنگد، در این میان یک اتفاق دیگری افتاد که قدرت بزرگی به نام کشورهای اسلامی اسیر یک مشت سران بی عرضه و بی غیرت و سرسپرده و دنیا طلب و عافیت طلب هستند.

آیت‌الله رشاد بیان کرد:متاسفانه این قدرت عظیم کشورهای اسلامی که می تواند جهان را اداره کند و در 24 ساعت، غرب را به زانو بیارد و وادار به پذیرش خواسته ها کند، این گونه عمل می‌کند.

وی تصریح کرد: سران کشورهای اسلامی کافی است اعلام کنند نفت را می بندیم تا جهان دچار بحران انرژی شوند، کافی است کالاهایی را که دارند را به رژیم صهیونیستی ندهند، در واقع کار خاصی نیاز نیست انجام دهند و بجنگند یا لشکر کشی کرده و یا به حماس و فلسطین کمک مالی کنند.

تولیت حوزه علمیه امام رضا(ع) عنوان کرد: کافی است این کشورهای اسلامی در قبال اسرائیل و غرب، کار سلبی کنند و بگویند انرژی را به روی اسرائیل می بندیم و آن را تحریم می کنیم و کافی است از اسرائیل حمایت نکنند و در پس صحنه به اسرائیل چراغ سبز نشان ندهند که راضی هستند حماس از بین برود.

وی اظهار داشت: کافی است به جای اینکه با اخوانی ها و حماسی ها دشمنی کنند با کفار دشمنی داشته باشند و با جریان صهیونیسزم در جهان دشمنی کنند با جنود اشغال گر دشمن باشند

آیت‌الله رشاد گفت: کافی است آنها هم نگویند که ما راضی هستیم حماس را نابود کنند نیاز به همین کارهای ساده و بی هزینه است آن گاه اسرائیل، ماشین جنگی اش متوقف می شود و دنیا از حمایت اسرائیل دست می کشد.

وی افزود:این هم از اتفاقات تلخی است که در جهان مشاهده می کنیم که بیش از 50کشور که برخی قدرت در دنیا هستند و بزرگترین قدرت را در جهان تشکیل می دهند و در این میان توان مسلمانان بسی بیشتر از امریکا و اروپاییان است و بسیاری از امکانات را در اختیار داریم که غربی ها ندارند.

تولیت حوزه علمیه امام رضا(ع) عنوان کرد: گذرگاههای خطیر در دست ماست و انرژی جهان و منابع و معادن دست جهان اسلام است و کافیست این منابع در اختیار آنان قرار نگیرد، متاسفانه سران بی خاصیت و سرسپرده و مزدور جهان اسلام را به اسارت و به گروگان گرفتند و راه را برای ستم و تجاور به مردم فلسطین باز گذاشتند و این باعث تاسف است.

وی بیان کرد: همه مردم جهان چه مسلمان و مسیحی و حتی یهودیان آزادی خواه از توده مردم دارند از فلسطین دفاع می کنند و این نقطه دیگری است که در تاریخ جهان بی نظیر است که توده مردم نسبت به موضوعی حساسیت نشان بدهند و در سراسر جهان در جمعیت های چند هزار نفره در خیابان ها حضور پیدا کنند و از جبهه ای حمایت کنند این هم اتفاق مثبتی است.

آیت الله رشاد تصریح کرد:اگر روزی سران مسلمان همراهی کنند یا ممانعت نکنند ازحمایت از مردم فلسطین، به سادگی می شود سرزمین های اشتغال را آزاد کرد.

وی خاطرنشان کرد:همچنان مردم و مسلمانان وظیفه دارند درصحنه باشند و از فلسطین و حماس و جبهه مقاومت حمایت کنند و بدانند در این حضور در کف خیابان و فریاد برآوردن در قدرت های جهانی و تقویت روحیه مبارزین و جبهه مقاومت بسیار تاثیرگزار است.

 

 

 

رهبر معظم انقلاب شخصیتی ذوالابعاد و فقیه اصولی مدیر و مدّبر است

رهبر معظم انقلاب شخصیتی ذوالابعاد و فقیه اصولی مدیر و مدّبر است

کنگره بین‌المللی اندیشه‌های قرآنی مقام معظم رهبری به همت دانشگاه آزاد اسلامی با حضور آیت الله علی اکبر رشاد، حجت الاسلام رستمی رییس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها و دکتر طهرانچی رییس دانشگاه آزاد اسلامی برگزار شد.

آیت الله علی اکبر رشاد رییس و موسس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در این کنگره گفت: برگزاری کنگره بین المللی اندیشه های قرآنی مقام معظم رهبری حرکت بسیار ارزشمندی است، چرا که یک کار علمی بسیار دقیق، عمیق و بجا است.

وی با بیان اینکه بیش از دو هزار مقاله به دبیرخانه این کنگره ارسال شده است، اظهار کرد: این حجم عظیم از مقالات پذیرفته شده در کنگره یک کار بسیار عظیم و کم سابقه است. این کمیت توأم با کیفیت است. ما در این کنگره درباره شخصیتی سخن می گوییم که یک متفکر، اندیشمند، عالم برجسته تاریخ، دانشمند، فرهیخته، فقیه و سیاستمدار برجسته است. شخصیتی که در هنر نیز صاحب دیدگاه و سرآمد است.

آیت الله رشاد ادامه داد: مقام معظم رهبری همچنین در حوزه شعر نیز جزء شخصیت های تراز اول این حوزه هستند.

رییس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با تأکید بر اینکه وجه بارز شخصیت مقام معظم رهبری، قرآنی بودن ایشان است، گفت: ایشان جزء شخصیت های جامع هستند. همه زوایای شخصیتی ایشان برجسته است. از یک ذکاوت فوق العاده ای برخوردار هستند و نوآوری و تسلط کارشناسانه به مسائل از ویژگی های ایشان است.

رونمایی از کتاب «سلسله منشورات کنگره بین‌المللی اندیشه های قرآنی حضرت آیت الله العظمی خامنه ای»

در ادامه این مراسم از  کتاب سه جلدی «سلسله منشورات کنگره بین‌المللی اندیشه های قرآنی حضرت آیت الله العظمی خامنه ای» که چکیده مقالات دانشگاه آزاد اسلامی است و به همت دکتر محمدعلی رضایی اصفهانی، محمد امینی تهرانی و محمدرضا حقیقت سمنانی گردآوری شده، رونمایی شد.

در این مراسم از فائزه سادات عظیم‌زاده اردبیلی، حامد فتحعلیانی، سیدرضا موسوی و طیبه زارعی به عنوان نویسندگان مقالات برتر تقدیر به عمل آمد.

همچنین از برگزار کنندگان این کنگره از جمله دکتر طهرانچی رئیس اولین اجلاس کنگره، حجت الاسلام والمسلمین دکتر رضایی دبیرعلمی کنگره، حجت الاسلام والمسلمین دکتر موسوی دبیر اجرایی کنگره، حجت الاسلام والمسلمین دکتر شریفانی دبیر اولین اجلاس کنگره قدردانی شد.

لازم به ذکر است کنگره بین‌المللی اندیشه‌های قرآنی مقام معظم رهبری در دانشگاه آزاد اسلامی توسط دانشگاه آزاد اسلامی و جامعه المصطفی العالمیه با همکاری بیش از 180 مرکز علمی در راستای اجرای تفاهم‌نامه همکاری دانشگاه آزاد اسلامی و جامعه المصطفی العالمیه و در 15 محور با موضوعات قرآنی برگزار شد. طی دو سالی که از انعقاد این تفاهم نامه همکاری می گذرد، 183پیش نشست علمی، 65 کارگاه آموزشی و 12 کرسی ترویجی برگزار شده است.

حدود 2340 چکیده مقاله و 1630 اصل مقاله به 21 زبان از 18 کشور، به دبیرخانه این کنگره ارسال شد که از میان آنها 4 مقاله انتخاب شدند.

کرسی دروس حکمت و علوم عقلی در حوزه امام رضا(ع) برگزار می شود

کرسی دروس حکمت و علوم عقلی در حوزه امام رضا(ع) برگزار می شود

به گزارش روابط عمومی حوزه علمیه امام رضا(ع) تهران، کرسی دروس حکمت و علوم عقلی در سال تحصیلی پیش رو با حضور اساتید و صاحبنظران این حوزه در محل حوزه علمیه امام رضا علیه السلام تهران برگزار می شود.

حجت الاسلام والمسلمین ناصر پناهی پارچین مدیر حوزه علیمه امام رضا(ع) ضمن اعلام این خبر گفت: از دیرباز شهر تهران به عنوان شهر هزار حکیم مشهور بوده و احیای این عنوان نیازمند ایجاد کرسی های حکمت و علوم عقلی است. با این هدف حوزه علمیه امام رضا(ع) که محل استقرار پژوهش سرای حوزه علمیه استان تهران نیز هست زین پس به عنوان پایگاه دروس حکمت و علوم عقلی حوزه تهران قلمداد خواهد شد.

وی افزود: سال گذشته کرسی دروس شرح منظومه با حضور استاد منوچهر صدوقی سها و شرح حکمت متعالیه نیز با حضور استاد عبدالحسین خسروپناه با همین هدف راه اندازی گردیده بود که در سال جاری دروس فلسفه حکم، فلسفه معنویت، شرح الاشارت و التنبیهات(نمط چهارم)، تاریخ فلسفه اسلامی، تاریخ فلسفه غرب(یونان باستان)، شرح منظومه ملاهادی سبزواری، تاریخ فلسفه غرب(معاصر)، شرح فصوص الحکم، شرح تجرید الاعتقاد و معرفت شناسی اسلامی نیز به این کرسی دروس افزوده خواهد شد.

مدیر حوزه علمیه امام رضا(ع) گفت: بر همین اساس دروس فلسفه حکم توسط آیت الله علی اکبر رشاد روزهای چهارشنبه ساعت 14 و فلسفه معنویت چهارشنبه ها ساعت 15 برگزار می شود. همچنین شرح حکمت المتعاليه توسط استاد عبدالحسین خسروپناه روزهای یکشنبه و دوشنبه ساعت6:30 صبح، شرح الاشارت و التنبیهات(نمط چهارم) توسط استاد عسگر دیرباز روزهای یکشنبه ساعت 16، شرح منظومه ملاهادی سبزواری و تاریخ فلسفه اسلامی توسط استاد منوچهر صدوقی سها چهارشنبه ها ساعت 16 و 17، تاریخ فلسفه غرب(یونان باستان) توسط استاد مجید حمیدزاده شنبه ها ساعت 16، تاریخ فلسفه غرب (معاصر) توسط استاد ابراهیم دادجو سه شنبه ها ساعت 16، شرح فصوص الحکم(قیصری) توسط استاد مسعود اسماعیلی، شرح تجرید الاعتقاد توسط استاد محمد هادی رحیمی صادق دوشنبه ها ساعت 14 و کرسی معرفت شناسی اسلامی توسط استاد مهدی عباس زاده دوشنبه ها ساعت 16 برگزار خواهد شد.

مدیر حوزه علمیه امام رضا(ع) تصریح داشت: کرسی این دروس از نیمه آبان ماه جاری در محل حوزه علمیه امام رضا(ع) به آدرس تهران، خیابان شهید مصطفی خمینی(ره)، روبروی بیمارستان سپیر آغاز به کار خواهد کرد و علاقمندان می توانند از طریق این لینک و یا تماس با شماره 09123239489 (آقای احمدی) برای ثبت نام اقدام کنند.

تسلیت آیت الله رشاد بمناسبت ارتحال آیت الله محمدحسن فاضل گلپایگانی(ره)

تسلیت آیت الله رشاد بمناسبت ارتحال آیت الله محمدحسن فاضل گلپایگانی(ره)

انا لله و انا الیه راجعون

روح پاک و تابناک استاد محترم، آیت الله محمدحسن فاضل گلپایگانی (طاب ثراه) مدرس خدوم و خلیق حوزه‌‌ی علمیه قم و همکار علمی ما در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به ملکوت اعلی پیوست.

او عمر پربرکت خویش را طی دهه‌های متمادي یکسره وقف تدریس و تحقیق در علوم مختلف و تربیت نفوس کرد.

تواضع و اخلاص، سلامت نفس و ساده‌زیستي، خوش خویی و خوش رویی، نمونه‌ای از اوصاف و فضائل بی‌شمار این استاد خدوم و خلیق حوزه بود. جزاه الله خیر جزاء المحسنین و حشره مع اولیائه المعصومین (ع).

این کمترین، رحلت این مدرس محقق را به حوزه‌های علمیه و محضر مراجع عظام تقلید، فرزندان و شاگردان، دوستان و دوستداران این استاد تسلیت عرض کرده،  از بارگاه باری برای آن فقید سعید رحمت و علوّ درجات و برای بازماندگان او صبر و سلامت مسألت دارم.

علی اکبر رشاد

۲۸، ۷، ۴۰۲

 

اعلام آمادگی ارکان حوزه‌ی علمیه‌ی پایتخت، برای اعزام به جبهه‌ی نبرد با آمریکائیان وحشی و صهیونیان سخت دل.

اعلام آمادگی ارکان حوزه‌ی علمیه‌ی پایتخت، برای اعزام به جبهه‌ی نبرد با آمریکائیان وحشی و صهیونیان سخت دل.

 

بیانیه آیت الله رشاد در پي جنایت هولناک آمریکائي ـ اسرائیلي به بیمارستان غزه.

اعلام آمادگي ارکان حوزه‌ی علمیه‌ی پایتخت، برای اعزام به جبهه‌ی نبرد با آمریکائیان وحشي و صهیونیان سخت دل.

آیت الله رشاد در این بیانیه تاکید کرده است که: « در این ایام و اوضاع وانفسای سیطره‌ی ظلم و ظلمت بر منطقه، بر هر مسلماني که توان و امکان هرگونه امداد به ملت مظلوم فلسطین و انتقام از آمریکای جاني و اسرائیل جلاد را دارد، واجب است به دادخواهي و خونخواهي مظلومان بشتابد.»

متن بیانیه بشرح زیر است:

إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ 

وامحمّدا! واعلیّا! وااسلاما! وامظلوما!

رژیم جعلی جلاد جنایتکار صهیونیستي با فرماندهي مستقیم دولت‌مردان و افسران آمریکايی و با سلاحهای مرگبار اهدائی آمریکای غدار، در پي چندین روز نسل‌کشی بی امان در غزه و در پناه سکوت مرگبار نهادهای بین المللي و براثر بي‌عملي دولت‌های سرسپرده و عافیت‌طلب کشورهای اسلامی، بیمارستان المعمدانی غزه را با وحشیانه‌ترین وضعي بمباران و قریب هزار نفر کودک و زن و مرد بیمار و مجروح جنایتهای این ایام را به خاک و خون کشید.

کجایند مردان غیرتمند مسلمان از امت رسول رحمت و قدرت (صلی الله علیه و آله و سلم) که پاسخ وحشیگریهای این گرکهای درنده خوی صهیونی ـ آمریکائي را با شجاعت و قوت بدهند؟ کجایند شیعیان «امیر غیرت» و «امام عدالت» و «خدای جهاد و حماسه» علی بن ابی طالب (روحی فداه) (که تعدی دشمن به زن یهودیه بی‌پناه را برنمی‌تافت)، انتقام این خیل عظیم بناحق کشته را از دژخیمان کودک کش اسرائیلي و امریکائي بگیرند؟ کجایند قوم عرب که در تاریخ بلند خود به غیرت و حمیت شهره‌اند که تقاص این همه جلادی و جنایت را از خصم پلشت و پست بازستانند؟

در این ایام و اوضاع وانفسای سیطره‌ی ظلم و ظلمت بر منطقه، بر هر مسلماني که توان و امکان هرگونه امداد به ملت مظلوم فلسطین و انتقام از آمریکای جاني و اسرائیل جلاد را دارد، واجب است به دادخواهي و خونخواهي مظلومان بشتابد.

این کمترین طلبه‌ی کف حوزه‌ی علمیه‌ی عریق عاصمه، با دل خونین و چشم اشگبار، از مبادی و مقامات سیاسی و نظامي کشور، ملتمسانه تقاضا می‌کنم تصمیمي سریع، قاطع و مؤثر برای گرفتن انتقام از آمران و عاملان این سفاکي هولناک و پایان دادن به جنایتهای آنان اتخاذ کنند. حوزه‌های علمیه مانند همیشه‌ی تاریخ، آماده‌اند در صف اول جهاد و شهادت قد برافرازند و برای رهایی مظلومان، شجاعانه و سخاوتمندانه جان ببازند.

حقیر کمین، به عنوان خادم خرد حوزه‌ی سترگ پایتخت و سروران همکار بنده و همه‌ی اساتید و طلاب فداکار حوزه‌های علمیه‌ی تهران، یکپارچه آماده اعزام به جبهه‌ی نبرد با آمریکائیان وحشي و صهیونیان سخت دل، به هر نحوی که مقامات مسئول صلاح و مناسب بدانند هستیم . وَسَيَعْلَمُ الَّذِينَ ظَلَمُوا أَيَّ مُنْقَلَبٍ يَنْقَلِبُونَ .

خادم الطلاب

علی‌اکبر رشاد

۲۶، ۷، ۴۰۲

 

پیام تسلیت آیت الله رشاد بمناسبت ارتحال آیت الله ارفع شیرازی

پیام تسلیت آیت الله رشاد بمناسبت ارتحال آیت الله ارفع شیرازی

در این پیام تصریح شده است که: محضر برکت‌آثارش سرچشمه‌ی زلال پاسخگوی عطش سالکان جوان و طالبان معرفت و معنویت در پایتخت بود.

متن پیام آیت الله رشاد بشرح زیر است:

انا لله و انا الیه راجعون.

رحلت عالم عامل، استاد برجسته‌ی اخلاق حوزه‌ی علمیه‌ی عاصمه، حضرت آیت الله سیدکاظم ارفع شیرازي (قدّس الله نفسه الزکيه) مایه‌ی تاسّف و تاثر شد.

او از شاگردان امام خمیني (قدّه) و همراهان نهضت آن حضرت و حامیان همدل رهبر معظم انقلاب اسلامی بشمار می‌رفت. محضر برکت‌آثارش سرچشمه‌ی زلال پاسخگوی عطش سالکان جوان و طالبان معرفت و معنویت در پایتخت بود. فقدان این عالم الاهي مایه‌ی خسارت معنوی جبران‌ناپذیری در جامعه‌ی حوزوی و دانشگاهی و طبقات جوان است. تالیفات آن فقید سعید از جمله ترجمه نهج‌البلاغه، ترجمه صحیفه سجادیه، چهل منزل سلوک، اسماءالحسنی، از باقیات صالحات اوست.

این­جانب این ضایعه‌ی مولمه را به محضر زعیم حکیم امت و رهبر معظم انقلاب اسلامی (دام ظله الوارف) و دیگر مراجع عظام (دامت برکاتهم)، و نیز تلامذه و ارادتمندان و بیت مکرم آن راحل رستگار تسلیت عرض کرده، از بارگاه بلند باری برای آن مرحوم مغفرت و علو مرتبت مسالت می‌کنم، و برای بازماندگان سوگوار، صبر و اجر مسئلت دارم. حشره الله مع سید الشهداء و الأحرار و اصحابه الأبرار و اسکنه فسیح جنانه.

علی­اکبر رشاد

                                                                ۲۳/۷/۱۴۰۲

 

 

امروز به صدها مجتهد برای گره گشایی از مشکلات کشور نیاز داریم

امروز به صدها مجتهد برای گره گشایی از مشکلات کشور نیاز داریم

آیت‌الله رشاد:

طوفان الاقصی، پیچش تاریخی است که چرخشی در منطقه و مداخلات جهان ایجاد می‌کند/ اخلاق بلا شریعت و شریعت بلااخلاق معنا ندارد/ امروز به صدها مجتهد برای گره گشایی از مشکلات کشور نیاز داریم

آیت الله علی اکبر رشاد در درس اخلاق در جمع طلاب ابتدا با تبریک عملیات طوفان الاقصی اظهار داشت:اتفاقات عظیمی در دنیا دارد می افتد، آن چه بین رژیم صهونیستی و غزه اتفاق می افتد پچیش تاریخی است که چرخشی در منطقه و مداخلات جهانی ایجاد می‌کند.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: یک زمانی در جهان، 11 سپتامبر را علم کردند که در این باره بسیاری می‌گویندخودشان این کار را انجام دادند و به این بهانه وارد منطقه شدند و حتی قوانینی جدید در مجامع بین المللی گذاشتند.

وی بیان کرد: برخی می‌گویند کسان دیگری این کارها را انجام دادند و آمریکا شوکه شد؛ این اتفاقی که آن را خود آمریکایی‌ها ایجاد کردند یا کسان دیگری به وجود آوردند باعث شد جنایاتی را در منطقه مرتکب شوند.

آیت‌الله رشاد عنوان کرد:اما این بار که در طول 80 سال همه صهیونیست‌ها این سرزمین‌ها را اشتغال کردند و به قتل عام پرداختند و اسیر گرفتند حالا شرایط کاملا عوض می‌شود.

وی تصریح کرد: فلیسطینی‌ها در برابر این اشغالگری، تهاجم خود را با سنگ شروع کردند و نهضت سنگ آغاز شد و امروز می‌رسد به جایی که 5 هزار موشک سر صهیونیست‌ها می ریزند و همه چیز دارد عوض می‌شود، آنها توانستند این همه اسیر بگیرند و از میان اسرائیلی‌ها بکشند.

رئیس شورای حوزه‌های علمیه استان تهران خاطرنشان کرد: انتقام کور صهیونیست‌ها با شلیک به واحدهای مسکونی در غزه نشان از قدرت نظامی نیست،در مجموع این که مثل رعد بر سر دشمن مدعی فرود بیایید این‌ها مهم است.

وی با اشاره به موضوع کلاس اخلاق در مورد اوصاف و حالات منفی قلب گفت:هر یک از این بحث‌ها، ظرفیت یک کار علمی اساسی مفصلی دارد و چنین مطالعاتی باید صورت می‌گرفت و ای کاش حوزه‌های علمیه ما به این مباحث اهتمام داشتند و در رساله‌های سطح 3 و 4 طلاب فاضل را مامور می‌کردند روی این مباحث کار کنند.

آیت‌الله رشاد افزود:همان طور که گفتیم 607 وصف و حالت مثبت و منفی در مورد قلب در روایات آمده است، خود این یک دایره المعارف به شمار می‌رد و اگر این اوصاف تبیین و مستند شود و مسائل پیرامون هر یک از عواملی که سبب به وجود آمدن این اوصاف شود بررسی گردد بسیار ارشمند خواهد بود.

وی تصریح کرد:همچنین آثار این اوصاف و احوال مثبت و منفی و روش‌های از میان رفتن این اوصاف منفی و یا روش‌های توسعه و تحکیم این اوصاف مثبت و احوال مورد مورد بحث قرار بگیرد برکات زیادی دارد.

رئیس شورای حوزه‌های علمیه استان تهران بیان کرد:در بحث‌های اخلاقی نه تنها در عمل و برنامه‌های آموزشی به این مسائل توجه نمی‌کنیم که در تولید محتوا و کار علمی نیز اهتمامی نداریم.

وی عنوان کرد: مسلم است که فقه به اعتبار نقش تعیین کننده‌ای که در صورت بندی سبک زندگی مومنان دارد از جایگاه خاصی بهره‌مند است و چیزی جای فقه را نمی‌گیرد اما حوزه عقاید که مبانی را تشکیل می‌دهد و فقه مبتنی بر آن است اصول و احکام و احیانا اخلاق که قاعده تولید می‌کند و به تولید معیار برای فقه می‌پردازد بر ارزیابی درستی واقع شده و استنباط فقهی و حتی سازوکار ایجاد می‌کند که چگونه فقه را پیاده کنیم.

آیت‌الله رشاد اظهار داشت: لزوما پیاده کردن برخی از قواعد و فروع فِقهیه در پیوند با قواعد و فروع اخلاقی می تواند عملی شود، باید توجه داشت دین یک مجموعه و منظومه و یک دستگاه و یک نظام و ابرنظام است که مشتمل بر مجموعه ای از نظامات می‌باشد و 5 کلان نظام در ذیل دین داریم که کلان نظام های محتوایی هستند یعنی محتوایی از دین را تشکیل می دهند و محتوای دین از این ها به وجود می آید.

وی گفت: این کلان نظام‌ها بینشی و عقایدی و کلان نظام دانشی و علم و کلان نظام معرفتی و معنوی و عرفانی و کلان نظام اخلاقی و ارزشی و فضائل و رذائلی و کلان نظام تشویقی و شریعت و فقه است و فروغ دینی که در عمل پیاده شود این 5 کلان نظام است که در 4 کلان نظام ارتباطی بار می شوند، یعنی این 5 کلان نظام عقاید ما و علم دینی و معنویت دینی و اخلاق دینی و شریعت دینی و احکام دینی این ها بر چهار کلان نظام ارتباطی بار می‌شوند.

تولیت حوزه علمیه امام رضا(ع) ادامه داد:این هرپنج نظام در مجموع یک برشی به رابطه انسان با خدا و رابطه انسان با خود انسان و با خودش اینکه چه باید انجام دهد و چه رفتاری داشته باشد و خود را به چه صورتی مدیریت کند و مناسبات خود را با خودش پیگیری نماید دارند.

وی اظهار داشت: همچنین این 5 کلان نظام محتوایی باید در حوزه رابطه انسان با دیگران اینکه چگونه ارتباطی باید داشته باشیم بحث کند و چهارمین نظام ارتباطی که مناسبات و روابط را تنظیم می کند رابطه انسان با دنیا به معنای هستی است یعنی با دنیا چه رابطه ای داریم و چگونه با زمین و محیط زیست و صنعت برخورد کنیم و روابط ما با آب و خاک و گیاه و درخت و پرندگان چگونه است.

آیت‌الله رشاد بیان کرد:همچنین این 5 کلان نظام در رابطه با چه در عالم است به بررسی می‌پردازد، در واقع دو دسته کلان نظام است که کلان نظام های محتوایی 5 تاست و اضلاع هندسی دین را تشیکل می دهد دین یک هندسه 5 ضلعی است و چهار کلان نظام ارتباطی داریم که ساختار را درست می کند.

وی عنوان کرد: آن 5 کلان نظام باید به مثابه محتوا در قالب این 4 کلان نظام ارتباطی و رابطه با خدا و رابطه با خود و رابطه با غیر و رابطه با دنیا باشد و آن5 کلان نظام محتوایی، باید محتوایش در قالب این 4 کلان نظام ارتباطی ریخته شود.

رئیس شورای حوزه‌های علمیه استان تهران تصریح کرد:آن زمان وقتی این 5 کلان نظام با آن 4 کلان نظام در هم آمیخته می‌شوند از برآیند اینها و از تلفیق این و تراکم این ها، میان نظام هایی را تولید می کنیم یعنی همه باید بیاید در مبانی اقتصاد، یعنی در اقتصاد هم عقاید تاثیر دارد هم دانش دینی نقش آفرین است و هم معنویت دینی و اخلاق و هم احکام اثر دارد.

وی ادامه داد: این هر 5 در اقتصاد رسوخ دارد در عین حال این 5 کلان نظام محتوایی در بستر اقتصاد روابط را هم وارد می کنیم این 5کلان نظام در موضوع اقتصاد در ارتباط با خدا و یا در ارتباط با خود یا ارتباط با غیر و دیگر انسان ها و دنیاست، این ها در واقع با در هم آمیخته شدن 5 کلان نظام در درون 4 کلان نظام ارتباطی در یک موضوع این در نهایت نظام می شود.

آیت‌الله رشاد خاطرنشان کرد:وقتی ما در رفتار معنوی و اخلاقی و عبادی کار می کنیم همین را باید ببینیم یعنی وقتی می گوییم اخلاق، نمی توانیم اخلاق خالی را بگوییم، یا معنویت خالی محض بگوییم ما بودایی نیستیم؛ بودایی ها می گویند ما احکام نداریم، ما اسلام هستیم و هزاران حکم داریم. حتی به برآورد یکی از اعاظم که فرمودند 40 هزار طرح فقهی داریم.

وی بیان کرد:اخلاق بلا شریعت و شریعت بلااخلاق معنا ندارد، یکی از مشکلات این است که در حوزه‌ها، منابع بسیاری داریم متاسفانه مواجهه با متن دین و اضلاع دین باعث شده بسیاری از اسناد از میان رفته باشند و آن اهتمامی که به حفظ اسناد روایات فقهی داشتیم و سعی کردیم آن را حفظ کنیم آن اهتمام برای حفظ اسناد اخلاقی نداشتیم و از میان رفته است.

مؤسس و رئیس حوزه علمیه امام رضا(ع) عنوان کرد: این ها دستور دین است و باید اسناد آن حفظ شود، حوزه اخلاق نیز باید با اجتهاد و تحقیق و روش فنی و روش شناسی علمی دقیق فهم آن را به دست بیاورد.

وی اظهار داشت: اگر چنین باوری داشتیم در رساله‌های سطح 3 و 4 و تحقیقات، اهتمام می‌کردیم و دریایی از مفاهیم به دست می آمد، اخلاق و فقه از جنس آموزه است و فقه نیز جنبه آموزشی دارد.

آیت‌الله رشاد در این جلسه با تقدیر از تلاش‌های مرحوم موسویان در زمینه علم اقتصاد در سطح حوزه گفت:ایشان استاد تمام و مجتهد بود و ده ها کتاب در حوزه بورس و بازارهای مالی و بانکداری داشت و در تمامی دستگاههای کشور تاثیر می گذاشت، ما علاقه داریم طلاب این گونه پرورش یابند.

وی بیان کرد:امروز به صدها مجتهد برای گره گشایی از مشکلات کشور نیاز داریم تا مبادا بدون نگرش به مسائل دینی و اسلامی، درصدد استفاده از روش های غربی باشیم، نباید وضعیت به گونه ای باشد که علما از نظام بانکداری گله مند باشند، البته قوانین بانکی درست است اما عملکرد ربوی است.

این استاد عالی حوزه و دانشگاه خاطرنشان کرد:خلق پول توسط بانک های خصوصی مشکلات اقتصادی به وجود آورد و ارزش پول را پایین آورد، همه ما باید با نگاهی فقهی و دینی و اخلاقی در جهت رفع این مشکلات اهتمام داشته باشیم.

همه کسانی که با فراخوان رژیم جعلی اسرائیل در سرزمین های اشغالی حضور دارند کافر حربی هستند

همه کسانی که با فراخوان رژیم جعلی اسرائیل در سرزمین های اشغالی حضور دارند کافر حربی هستند

امروز دنیا باید باور کند مرگ اسرائیل فرا رسیده است

تولیت حوزه علمیه امام رضا(ع) گفت: امروز دنیا باید باور کند مرگ اسرائیل فرا رسیده است.

آیت الله علی اکبر رشاد در یک هزار و هشتاد و سومین جلسه درس خارج اصول ابتدا با اشاره به طوفان الاقصی اظهار داشت: این عملیات نیرومندی که در منطقه از سوی جبهه مقاومت آغاز شده با قوت و قدرت تداوم پیدا می کند و روز به روز از دشمن کشته می‌گیرند که جای شکر به بارگاه الهی و تشکر از جبهه مقاومت دارد.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود:این تحول عظیمی است که در تاریخ منطقه رخ می دهد اینکه از اسارت و اشتغال شدگی و کشته شدن و موضع ضعف جبهه مقاومت خصوصا نقطه فلسطین و عکس آن بدل شده اتفاق بزرگی است.

وی تصریح کرد: اینکه پیوسته سرزمین ها اشتغال شود و مردم مظلوم فلسطین کشته بدهند امروز بدل شده به اینکه بخشی از مردم فلظسین در گوشه ای از سرزمین که غضب است با همه حصری که حاکم است و اشراف رژیم صهیونیستی تبدیل به پایگاه تهاجم به سرزمین های اشتغالی شود اتفاق بزرگی است.

آیت‌الله رشاد بیان کرد:سران صهیونیست می‌خواستند با مذاکره و باج دادن مشکل خود را حل کنند و این امر به مجادله و محاکمه رسیده است؛ زمانی نهضت سنگ میدان عمل بود و با پرتاب سنگ، جوانان فلسطینی در موضع تهاجم برآمدند و به نحوی آتش به اختیار بودند اما امروز یک ارتش به وجود آمده و سازمان یافته و با برنامه و تدبیر عمل کند؛ این مرحله دیگری از تحول عظیم بود.

وی عنوان کرد:سلاح سنگ به موشک پرانی تبدیل شده و با پرتاب چند موشک در گذشته عملیات چند هزار موشک به سر اشتغال گران ریخته می‌شود این هم تحول عظیمی بوده و این ها از تدابیر حضرت امام و هدایت های رهبر انقلاب و تلاش شهیدانی چون شهید سیلمانی و مغنیه است.

رئیس شورای حوزه‌های علمیه استان تهران اظهار داشت:گسترش اسلام از فرهنگ جهاد سرچشمه می گیرد؛ در دوران بعثت، ایران بزرگ و وسیع با آن قدرتی که داشت از مسلمانان شکست خورد.

وی خاطرنشان کرد:امروز دنیا باید باور کند مرگ اسرائیل فرا رسیده است و لحظه شمار این رژیم جعلی رو به سقوط می رود و سقوط اسرائیل نشان از سقوط امریکاو کشورهای پشت پرده است و این قدرت های پوشالی دارند فرو می پاشند و سقوط می کنند.

آیت‌الله رشاد گفت:اگر 40 سال قبل گفته می شد قدرتی چون شوروی فرو می پاشد کسی باور نمی کرد، ولی امام پیش بینی کرد و گفت مارکسیسم در حال فروپاشی است و شعارشان این بود دین افیون ملت هاست، در حالی که دین عامل پیشرفت شده است.

وی افزود: زمانی شعارها این بود که مارکسیسم الحادی نجات بخش انسان است امروز قضیه برعکس شده و هر جا رنگ و رونق دین و نور دین طلوع کند و فروغ داشته باشد آن جا نهضت است.

مؤسس و رئیس حوزه علمیه امام رضا(ع) بیان کرد:همه چیز در دنیا دارد تغییر می کند اینکه زعیم و حکیم امت و رهبری بزرگوار انقلاب می فرماید ما در یک پیچ تاریخی هستیم و جهان در حال چرخش بزرگ است این بسیار معنا دار بوده و این اتفاق می افتد.

وی عنوان کرد: ما باید این پیروزی ها را به فرزندان باوفا و پایدار و مقاوم و مومن و مجاهد فلسطین و سران جبهه مقا.مت تبریک بگوییم.

آیت‌الله رشاد تصریح کرد:غزه در حال محاصره است، اما عملیاتی با این قدرت انجام می‌شود به لحاظ فقهی کل سرزمین های اشتغال یک پادگان تروریستی است و همه کسانی که با فراخوان رژیم صهیونیستی در این سرزمین جمع شدند همه کافر هستند و کل اسرائیل پادگان است و همه، نیروی نظامی به حساب می آید و کافر حربی هستند و در حال جنگ اند و کشتن همه این ها واجب است.

وی در ادامه اظهار داشت: ما در جلسات قبلی ادله قائلین به مفهوم را ارزیابی کردیم و البته 9 دلیل ذکر شد و بر همه خدشه وارد کردیم و ادله تمام نبوده است و ادله قائل به منکرین مفهوم را نیز ارزیابی کردیم.

رئیس شورای حوزه‌های علمیه استان تهران خاطرنشان کرد: دلیل و یا دلایلی را که بر نظریه تفصیل میرزای نائینی ارائه کرده بود مورد ارزیابی قرار دادیم اما موضع مختار ما چیست ما قائلیم به مفهوم وصف اما نه با این ادله که اقامه شده است بلکه ما یک نظریه‌ای خاص در مساله الفاظ و تدلیل داریم.

وی گفت:در مورد نظریه، وضع مبنایی را در گذشته مطرح کردیم و براساس آن بسیاری از دیدگاهها و نظرات و تقریراتی که اسباب حصول دارند کنار گذاشته می شوند یعنی کفایت نمی کنند.

آیت‌الله رشاد افزود:در جای جای مباحث لفظی از این نظریه استفاده می کنیم در خصوص مفهوم شرط به این شیوه تقریر و در قالب 12 بند این نظریه را مطرح کردیم، کاربرد این نظریه که در مورد اجتماعی بودن زبان، جوهر آن است این در هر مساله ای تفاوت هایی با سایر مسائل پیدا می کند که می خواهیم از این نظریه با همان مبادی عمدتا برای تبیین قول به مفهوم در وصف استفاده کنیم که این تقریر در این جا با تقریر نظریه برای مفهوم شرط متفاوت می شود.

وی تصریح کرد: درگذشته این نظریه را در مباحث شرط مطرح کردیم، انسان، می‌خواهد از معانی که در خاطر دارد به نحوی تعبیر و آن را بیان کند گاهی به لفظ یا اشاره و کتابت و گاهی به علائم دیگر است.

تولیت حوزه علمیه امام رضا(ع) عنوان کرد:زبان یک پدیده اجتماعی است، اگر نوزادی در جزیره‌ای تنها زندگی کند زبان ندارد، آنگاه که جامعه پیدا می‌شود زبان پدید می‌آید؛از جمله فناوری رایج و فراگیر برای تعبیر و تفاهم و برای تو تغنیات زبان است.

وی بیان کرد:از تغنیات فراگیر بین آحاد و گروههای انسانی با به کارگیری عالیات و ابزارها و دال‌های لفظی سخن گفتیم، دال‌های لفظی نیز انواع و اقسام دارند از صوت ساده گرفته تا دال صرفی و دال نحوی و دال معجمی و ترکیبی و دال آفاقی و احوال و اوضاعی که در آفاق وجود دارد.

آیت‌الله رشاد گفت:ظروف القول به تعبیر رایج از همه این ها که حیض لفظی دارند و از صوت و ترکیبی از اصوات به وجود می‌آید از این ها استفاده می شود و منویات و معانی از درون به مخاطب منتقل می شود فرآیند تفاهم براساس این فرض در بستر جامعه شکل می‌گیرد یعنی ما بخواهیم این لفظ این معنی را دارد یا چنین دلالتی وجود دارد باید به سراغ جامعه برویم و بررسی کنیم و نمی توانیم کنج حجره بشینینم و بگوییم دلالت یا مفهوم دارد یا نه؛ چون زبان امری اجتماعی است.

وی افزود:اصل دیگر این است در فرآیند تفاهم ما با سه رکن اصلی مواجه هستیم رکن خطاب همان عالیات و دالهایی که به آن اشاره شد رکن دوم رکن مخاطِب و رکن سوم، رکن مخاطَب است.

رئیس شورای حوزه‌های علمیه استان تهران بیان کرد:برای اینکه این سه رکن در پیوند یکدیگر پدیده تفهیم و تفهم را به همان تفاهم است را شکل بدهند سه مرحله وجود دارد نخست، مرحله تمعنی و تدلیل و معنامند شدن مقام معنی دار شدن است مقام دلالت گر شدن و دلالت وری است بتواند دلالت کند و دلالت تولید شود.

وی ادامه داد:دوم الثانی التفهیم مساله تفهیم است پس اول معنی دار شدن است دوم مساله و پدیده تفمیم و امر تفهیم است که مخاطِب می تواند معانی را به مخاطَب منتقل کند و این تفهیم می شود، مساله سوم تفهم و تلقی است، سوم اینکه کلا پدیده اجتماعی تدریج الوقوع و تدریج الاوصول است و آرام آرام شکل می گیرد.

آیت‌الله رشاد عنوان کرد:جعل یک فرآیند است نه یک حادثه و این فرآیند باید طی شود تا معنی داری شکل بگیرد و دو تبادل باید واقع شود و یک تبادل نداریم متبادَل معناست دو تبادل داریم یکی باید شکل بگیرد در متکلم که این مهم تر است این است که آقای متکلم می خواهد حرف بزند معنا دارد تبادل اول این جا رخ می دهد.

وی تصریح کرد:تبادل زمانی شکل می گیرد که ممارست در متکلم اتفاق افتاده باشد در خزینه لغاتش، لغات گوناگونی دارد، تبادل دوم آن تبادلی است که در مخاطب باید به وجود بیاید تبادل معناست یعنی یک تبادل لفض داریم ذهن متکلم و یک تبادل معنا داریم که به ذهن مخاطب و مستمع باید بیاید این دو باید اتفاق بیفتد.

تولیت حوزه علمیه امام رضا(ع) بیان کرد:جعل اگر به این معناست که اگر کسی بگوید من بعد از این ارائه کنیم این معنا را به کار می بریم گفتیم این جعل یک آغاز است و معنی دار شدن نیست جعل مقدمه معنی دار شدن است و ما نظریه وضع گفتیم که این آغاز کار است.

وی خاطرنشان کرد:در بند چهارم محل نزاع این است که هیات وصفی در این جا و در مساله هیات شرطیه بر مفهوم دلالت دارد یا ندارد این که دلالت دارد و اینکه لفظ بر معنای مفهوم دلالت دارد برمفهوم علاوه بر منطوق است.