امروز ۱۶ آبان و چهل روز است که از شهادت حجت الاسلام و المسلمین سید حسن نصرالله دبیرکل حزب الله لبنان می‌گذرد. آنچه بیشتر از سیره و زندگی سیدالشهدای مقاومت منتشر شده است، مربوط به ویژگی‌های سیاسی و نظامی اوست. به همین مناسبت، درصدد آمدیم تا با گفتگو با آیت الله علی اکبر رشاد رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و رئیس شورای حوزه‌های علمیه استان تهران به ابعاد کمتر شناخته شده ایشان بپردازیم. آنچه در ادامه می‌خوانید حاصل گفتگوی خبرگزاری مهر با ایشان است:

*درک و دریافت جنابعالی از شخصیت شهید سید حسن نصرالله چیست؟

سید حسن نصرالله حقاً نیز سید و سالار و سرور و از سیادت و جلالت برخوردار بود و هم به وجود و صورت و سیما و به خلق و خوی و نیز به باطن، حَسَن بود.

عنصر متخلق و متعبد و خوش خلق و خوش رو و شجاع و قوی دل در عین حال بسیار متعقل و خردمند و هوشمند و متفکر بود، یک زاویه‌های نبوغ در وجودش بود و انسان می‌توانست این را ادراک کند که یک عنصر با هوش و شدیداً با ذکاوت و دارای نبوغ است در عمل هم، افزون بر سه دهه راهبری بزرگترین بخش از محور مقاومت این صفات را از خودش بروز داد و دیده شد و همه بر آن اذعان داشتند.

ایشان بسیار محبوب بود، در حدی که بین همه و نه تنها شیعیان و نه تنها در جبهه مقاومت و نه تنها بین مسلمانان و نه حتی در منطقه که محبوب شیعه بود محبوب مردم لبنان و مایه مباهات مردم لبنان و عامه مسلمانان بود و محبوب آزادی خواهان و عناصر و شخصیت‌های آزادی خواه جهان هم بود و در ارزیابی‌های اجتماعی که صورت می‌گرفت از برجسته‌ترین شخصیت‌های محبوب در جهان در چند سال متوالی قلمداد می‌شد. چون همه این اوصاف را در خود جمع کرده و مهربان و در عین حال شجاع و رزمنده بود. وی روحانی و طلبه بود و در عین حال یک سیاستمدار پخته و با ذکاوتی به شمار می‌رفت، وی توانسته بود در حدود چهل سال مبارزه از دوران جوانی و از بیست و چند سالگی تا لحظه شهادت از خودش یک شخصیت برجسته ای را بسازد و خودساخته بود و چنان که در واقع بود در ظاهر هم در چشم دیگران و هم خودش را شخصیت برجسته ای بنمایاند، لهذا در بین رهبران جبهه مقاومت و فرماندهان محور مقاومت وی از مرتبه ممتازی برخوردار شده بود ماموریتش بین فرماندهان جبهه مقاومت در کل منطقه و بین کسانی که هوادار و جانبدار آزادی قدس و فلسطین و نابودی اسرائیل بودند، ایشان بسیار موقعیت کسب کرد و شرایط فراهم شده بود و سرچشمه عظیمی در وجود حقیقی این شخصیت بود، به نظر من به رقم اینکه حدود ۴۰ سال از حوزه جدا شده بود و دیگر در حوزه حضور نداشت و به درس و بحث مشغول نبود اما به لحاظ علمی هم مطالعاتی داشت و نسبت به زمانی که در حوزه درس می‌خواند پیشرفت و رشد کرد، مهم‌تر از همه جنبه اخلاقی و معنوی ایشان بود که در کوره نبرد و ساحت جنگ و عرصه جهاد شخصیت وی ساخته و پرداخته شد و از وی یک شخصیت عالم مجاهد و به تعبیر رهبر معظم انقلاب یک مجاهد کبیر ساخت یک مجاهد برجسته و بزرگی که در تاریخ نام و یاد و مکتب او خواهد ماند.

*در دیدارهایی که با شما با این شهید گرانقدر داشتید پیرامون چه موضوعاتی به گفتگو می‌پرداختید؟

برخی از دیدارها بین بنده و ایشان روی داد موردی بود که در خدمت مقام معظم رهبری نیز بودیم و در حقیقت، جلسه سه نفری برگزاری شد، شهید بزرگوار در محضر آقا بود و بنده نیز بودم، بعد از نماز به گفتگو نشستیم و به صحبت در مورد شرایط جبهه مقاومت پرداختیم و وضعیت جریان حزب الله و احیاناً آسیب‌ها و خطراتی که می‌تواند برخی از عناصر حزب الله را تهدید کند به لحاظ فکری و معنوی و احیاناً سیاسی و نیازهایی که مجموعه جبهه مقاومت به خصوص حزب الله دارد مطرح شد که عمدتاً نیازهای معنوی و معرفتی است و ایشان نسبت به این جهات بسیار حساس بود و به نحوی استمداد می‌کرد که حزب الله نیاز به ارتقای معنوی و معرفتی دارند و با توجه به اینکه اینها پیوسته درگیر جهاد هستند کمتر مجال مطالعه و حضور در محافل معنوی و معرفتی پیدا می‌کنند و کمتر مجال تحصیل و ارتقای علمی دارند هر چه باید به جهات معنوی و معرفتی نیروهای حزب الله پرداخته شود راجع به برخی از اشخاص سخن به میان آمد، از اینکه برخی از افراد احیاناً بسیار مسامحه کار هستند و هر چند اندک شمارند، اما بی رمق هستند و ایشان می‌گفت گاهی به زبان فارسی و یا عربی می‌گفت فلان فرد مسأله‌ای را وقتی مطرح می‌کنیم با بی‌تفاوتی می‌گوید ولش کنید، چطور در ایران و در فارسی داریم افراد بی تفاوت هستند و می‌گویند رها کن، این گونه گلایه می‌کرد.

رخلاف روحیه‌ای که داشت پیوسته پا به رکاب و آماده نبرد بود و به شدت حساس و جدی بود از اینکه برخی بی رمق و بی تفاوت هستند گلایه می‌کرد عمده بحث‌هایی که در جلسه‌ای خدمت آقا بود نیازهای معرفتی و معنوی جریان حزب الله بود. در یک قرار دیگری در تهران با ایشان داشتیم در ادامه بحث‌هایی که خدمت آقا بودند و توصیه فرمودند که ما کمک کنیم به جنبه‌های معرفتی و معنوی نیروهای حزب الله و کمک کنیم محتوا تولید کنیم و اگر لازم باشد آموزش بگذاریم از جهات معرفتی و معنوی، قرار دیگری گذاشتیم که یک بحث‌هایی صورت گرفت هر چند جزئیات آن را به یاد ندارم اما در مجموع عموم این مسائل حول رفع نیاز و حاجت حزب الله در زمینه مسائل معرفتی و معنوی بود در حالی که به شدت ایشان، دغدغه نبرد داشت و لحظه‌ای از اندیشه نبرد با دشمن فارغ نمی‌شد ولی به کار روزمره شأن نیز اشتغال داشت همان روز که در تهران قرار داشتیم یکدیگر را ببینیم شب هنگام بود ایشان از راه رسید و به آبگرم همدان رفته بود، لحظاتی که همه مشغول اندیشیدن نبرد بود در عین حال از برنامه‌های روزمره هم غافل نمی‌شد یک زمانی بنده دعوت شدم دوره‌ای را برای بچه‌های حزب الله بحث‌هایی داشته باشیم خصوصاً در زمینه مباحث نظریه ولایت فقیه؛ چند روزی ما برای بچه‌ها تدریس می‌کردیم در خلال این دوره قراری گذاشته شد خدمت ایشان رسیدیم ایشان همچنان دغدغه اصلی اش معنویت و معرفت بود و ابراز نگرانی و خلأ از این حیث داشت می‌گفت من فردی جهادی و سیاسی هستم و عمده اوقات من صرف امور جهاد و سیاسی می‌شود نمی‌توانم به این جهات معنوی و معرفتی برسم و در واقع اعلام نیاز می‌کرد و ابراز حاجت و درخواست کمک داشت تا بتوانیم امداد کنیم درصدد بودیم محتوا تولید کنیم و این مطالب ترجمه و منتقل شود و اگر سوال و مسائلی دارند اینها بازشناسی و مسئله‌یابی شود که ما جزواتی را برای پاسخ به این نیازها تولید کنیم در عین اینکه چنین ابراز می‌کرد که من عنصری جهادی و سیاسی هستم ولی تمام وجناتش تبلور و تجلی و تظاهر نورانی از معنویت بود، یعنی همه لحظات که انسان با ایشان بود و مشغول به گفتگو بودیم، تلالو و تشعشعی از معنویت و معرفت باطنی در خلال سخنانش بود.

وی از توکل فوق‌العاده برخوردار و عنصر متوکلی بود از خلوص توأم با تواضع همراه بود همه وجودش انسان به سیمای او که نگاه می‌کرد تعابیری که داشت سخنانی که می‌گفت همه حاکی از خلوص عمیقی در باطن او بود از نورانیتی که ر وجود ایشان ریشه دوانده بود از اخلاص و زلالی و بی ریایی و بی پیرایگی و بی ادعایی که در سراسر وجود این مرد جریان داشت، حقاً او به مثابه شخصیت معنوی و عرفانی در میدان می‌توان تلقی کرد تعبیری که راجع به یاران امیرالمومنین است که رُهبانٌ بِالَّلیلِ اُسْدٌ بِالنَّهارِ.بود، شب هنگام اهل تهجد و راز و نیاز و التماس به بارگاه الهی چونان عابد و زاهد هستند اما روز چونان شیر ژیان و غران در میدان نبرد غرش می‌کند و طنین فریاد او قلب دشمن را می‌لرزاند واقعاً سید مقاومت و این شهید بزرگوار و مجاهد کبیر را می‌توان در آن دسته از عارفانی قلمداد کرد که هم شب خوبی داشتند و هم روز خوبی داشتند، شب را به تهجد و همه عمر روز را به جهاد سپری کردند.

*میزان شناخت سید حسن نصرالله از ولایت فقیه و ولایت پذیری سید مقاومت در برابر ولی فقیه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

یک پیوند تاریخی بین ایران و لبنان و بین مردم ایران با علمای لبنان و میان مساله ولایت فقیه و مردم شیعه لبنان وجود دارد، یک امر تاریخی چند قرن است در طول تاریخ قرون مختلف برجسته‌ترین و از جمله برجسته‌ترین نظریه پردازان در حوزه فقه سیاسی، فقه حکومت با محوریت نظریه ولایت فقیه در طول تاریخ در لبنان ریشه دارد، یعنی ما در مواقعی حتی به جای اینکه فقط لااقل فقها و علمای ایرانی به نحوی محور ولایی حکومت‌های شیعی باشند برخی از فقها و علمای لبنانی این گونه بودند ما در برخی از نقطه‌های مفصل تاریخ مانند دوره صفویه که شیعه یک دولت مقتدری را برپا کرده بود در همان مواقع ما حضور پررنگ و تأثیر گذار علمای لبنان و خصوصاً جمل عامل را داریم کسانی که از جبل عامل هجرت کردند و به ایران آمدند امثال شیخ بهایی و پدرشان که از فقها و علمای برجسته بود و شیخ بهایی در دوره نونهالی به ایران آورد و در نزد علمای بزرگ ایران آمد، یا مرحوم شیخ حر عاملی که بین متاخرین از محدثین بزرگترین و دقیق‌ترین مجموعه روایی عمدتاً فقهی را تدوین کرد و در حدود سه چهار قرن اخیر در طول مجامع چهارگانه حدیثی شیعه این منبع مراجعه است بلکه قالب فقها وقتی مراجعه به رسائل می‌کنند گویی که به هر چهار مجمع روایی شیعه مراجعه شده و عمدتاً رسائل شیعه را در دست دارند که از آن شیخ عاملی است که عالم محدث برجسته جبل عاملی است و دیگر از فقها و علمای برجسته ای که حتی امر ولایت را به نحوی حیث شرعیت و حکومت و ولایت صفویه را آنها تأمین می‌کردند.یعنی آنها به پادشاهان صفوی اجازه تصرف می‌دادند لذا مساله فقه سیاسی و فقه حکومت و نظریه ولایت فقیه در لبنان یک ریشه عمیق و دور تاریخی دارد، تاریخ معرفتی دارد لذا همواره عمده علما و فضلای لبنانی ولایت مدار بودند و بر نظریه ولایت فقیه تاکید و اصرار داشتند در عمل با اولیا و فقهای عصر خودشان تعامل داشتند در حال حاضر هم همین طور است و علمای لبنان این چنین هستند و چه بسا کتاب‌هایی که نوشته می‌شود که در سایر مناطق در برخی از مواقع نوشته نمی‌شود.

سید حسن نصرالله از این جهت در قله بود هم از نظر مطالعه نظری نسبت به ولایت فقیه عمیقاً به لحاظ معرفتی معتقد بود و هم در مقام عمل و التزام به این مبنا و اقتضائات و لازم این نظریه در عمل ملتزم بود لذا وقتی سخن از ولایت فقیه می‌آمد از عمق جان از آن سخن می‌گفت از آن دفاع می‌کرد و از التزام خودش از آن یاد می‌کرد در عمل نیز همین طور بود قدم از قدم برنمی داشت جز اینکه رضایت ولی امر عصر خودش را کسب کرده احراز کرده باشد از این جهت یک شخصیت ولایت مدار به تمام معنای کلمه بود به جد هوادار بود و هم عامل بود می‌گفت بعضی از عناصر حزب الله احیاناً مقلد مرحوم آیت الله فضل الله بوده اند فردی که فاضل و صاحب نظر بود ولی در فقه نوگرا بود علاوه بر اینکه نواندیش بود فتاوای خاص و زنده ای داشت برخی از ایشان تقلید می‌کردند و ایشان می‌گفت طلاب می‌گویند اگر چه از شما تقلید می‌کنیم اما مرید و مطیع سید القائد یعنی حضرت آقا هستیم و می‌گفتند فرمان را از آنجا می‌گیرند حتی اگر مقلد سید فضل الله باشیم باز خط فرمان را از ولی امر می‌گیریم این را به یک نشاط و حال خاصی می‌گفتند و ایشان موضع بچه‌های حزب الله را بیان می‌کرد در اینکه عنصری بود که نظری و عملی پای کار ولایت فقیه بود امر روشن و برجسته ای بود و به چشم می‌آمد.

*اگر بخواهیم معنویت و سلوک معنوی سید عزیز را در ابعاد مختلف به ویژه بعد اجتماعی توصیف و تفسیر و تحلیل و توصیه کنید چه چیزهایی را مطرح می‌نمایید.

سید مقاومت و سیدالشهدای محور پیروز و مقتدر مقاومت پرورده یک بوته و تنوری بود پخته شده و میدان چند ضلعی بود وی در فرهنگ شیعی پایدار و پویای لبنان متولد شده بود و دوران نونهالی و نوجوانی اش را سپری کرده بود، و قهرا رگه‌هایی از خصوصیات معنوی و معرفتی رسوب کرده و راسخ شده در این سرزمین نورانی و مقدس و تاریخی در وجودش ریشه داشت و در این بستر فرهنگ زاده شده و بالیده بود و بزرگ شده بود و به سن بلوغ رسیده بود این عامل بسیار در وجود او مهم بود.

دومین عاملی که شخصیت وی را ساخته بود حضور در حوزه‌های علمیه خصوصاً در حوزه علمیه نجف بود؛ این مرد زاده و زیسته معنوی و معرفتی حوزه‌های علمیه شیعه بود او یک دست پرورده حوزه بود و شخصیتی حوزوی به شمار می‌رفت و نمونه تربیت‌یافتگان نظام آموزشی حوزه قلمداد می‌شد این هم باز مهم بود و بلکه مهم‌تر از عنصر اول و جهت نخست باید قلمداد شود، حیث سومی که آن را نیز بشمار آورد در تعداد عواملی که شخصیت سید حسن را ساخته و وجود و شخصیت وی برآیند دست عوامل است این بود که وی با شخصیت‌هایی در تماس بود علاوه بر برخی از شخصیت‌های علمی برجسته از فقها و حکماً از متکلمین و مفسرین در ایران و نجف و در دیگر نقاط جهان اسلامی وی با برخی از شخصیت‌های اهل معنا ارتباط ویژه ای داشت در نجف که بود سراغ افرادی می‌رفت که وجهه معنوی آنها برجسته‌تر بود به ایران که می‌آمد گاهی حضور می‌یافت که با یک شخصیت معنوی ملاقات کند یعنی از بیروت عزم سفر می‌کرد و به قم برود و محضر آیت الله بهجت مشرف شود، لحظاتی با ایشان دم خور شود و این ملاقات را به عنوان انگیزه سفر می‌انگاشت و با دیگر شخصیت‌های اهل معنا از جمله نزدیک تر از همه با شخصیت معنوی و معرفتی رهبر معظم انقلاب که می‌آمد نه خط فرمان نظامی بگیرد بلکه می‌آمد خط فرمان معنوی بگیرد و در ملاقات‌ها بیشتر از این جهت در برخی از مواقع، پیگیر امور بود و تماس و مراوده و احیاناً مراوده پیوسته با شخصیت‌های معنوی یک ضلع دیگری از مجموعه دستگاهی بود که شخصیت سید مقاومت را ساخته بود.

حیث دیگر که عامل مهمی بود این است که خود ایشان شخصیتی در کوره جهاد پخته و آبدیده شده و دیگر چیزی او را خم نمی‌کرد و چیزی به او آسیب نمی‌توان زد چون او در کوره جهاد، آبدیده شده بود، ما اندک شماری داریم از علما و فضلایی که چندین دهه مباشرت با جهاد و جبهه جهاد داشتند و پیوسته در میدان بوده از میان علمای شیعه کم داریم کسانی که همه عمر را در جبهه سر کرده باشند و این حضور در میدان نبرد با کفر و با استکبار از وی شخصیت آهنین ساخته بود شخصیتی آهنین که دلی نرم و روحی لطیف داشت شخصیت مجاهد سازش ناپذیری که با خدایش رابطه دیگری داشت و این مداومت بر جهاد استمرار بر ایستادگی بر کفر و استکبار لطف خدا را به سمت او جلب کرده بود و او به یک مراتب معنوی والا و بالایی دست یافته بود و نکته دیگری که باید اضافه کنم به نحوی برآیند وجه نرم این تأثیرات از عواملی که برشمردم قلمداد می‌شود این است که خود او بسیار التزام داشت به تعبد و تهجد در نمازش و مناسک زنده‌اش و در عباداتش و شب زنده داری‌هایش و در ذکر گویی هایش و در چله نشینی ها و ذکر گفتن‌های پیوسته زمان مند و دوره‌ای.

به هر حال شب‌ها من آنچه اجمالا مطلع هستم عرض می‌کنم او به تعبیر آیت الله علامه حسن زاده عاملی که می‌گفت من تا شب خوبی نداشته باشم روز خوبی ندارم، وقتی شبی توأم با تهجد و توسل و تعبد دارم روز خوشی دارم، احساس انسان این بود و در حدی که از برخی از افراد می‌شنیدیم او شبهای خوبی با خدای خودش داشت و خلوت خوبی با خدای خودش داشت، این خلوت‌های شبانه با معشوق حقیقی هستی شخصیت انسان را پرورش می‌دهد در مجموع می‌خواهم این چند عامل را ارزیابی کنیم و تأثیرات را در شخصیت سید حسن نصرالله از او یک انسان مجاهد سجاده نشین و جهادگر ساخته بود و مجموعه این عوامل از او یک عنصر فوق‌العاده ممتاز و بی نظیر و بی بدیلی ساخته بود که از یک جامعیت خاصی برخوردار بود، انسان با آن مواجه می‌شد گویی این حس در انسان ناخودآگاه زنده می‌شد از وجود انسان سر می‌کشید که تو با مالک اشتر روبرو هستی، یعنی شخصیت او شخصیت جامع مالک اشتر را تداعی می‌کرد مالک اشتر هم جنگجو هم شجاع و مجاهد و هم مرد عمل بود و در عین حال زاهد و عابد و اهل تهجد بود در عین حال که در میدان نبرد با قدرت حاضر می‌شد و عمل می‌کرد شجاع بود نترس بود و سرش را به خدا می‌سپرد به جای اینکه به کلاهخود سپرده باشد و در عین حال در روابطش خیلی مهربان و با محبت بود و با اطرافیانش نرم بود در واقع «أَشِدَّاء عَلَی الْکُفَّارِ رُحَمَاء بَیْنَهُمْ» بود ولی مابین هم در واقع شخصیتی که جامع اضداد بود در عین اینکه جامع الاطراف بود آدم تک ساحتی نبود این ابعاد مختلف او اضداد بودند و او برآیند مجموعه‌ای از عناصری از در تقابل با هم و اضداد بود و این نوع شخصیت‌ها، شخصیتی خاص می‌شوند تک بعدی نیستند و از حیث اینکه از توانایی‌ها و ظرفیت‌های گوناگونی برخوردار باشند ظرفیت دارند و چون شما از هر نظر وی را ارزیابی کنید و هر عملی او را وادارید و او به هر اقدامی بخواهد دست بزند مایه اولیه را در وجود و شخصیتش دارد اگر بخواهد به معنویت و مجاهدت بپردازد مایه را دارد اگر بناست به اخلاق بپردازد و اخلاقی رفتار کند او در وجودش متخلق است و اگر بخواهد با دشمن محکم برخورد کند و با دشمن با صلابت برخورد کند این بحث در وجود اوست لذا چنین شخصیت‌هایی که برآیند عناصر و اوصاف اضداد گوناگونی در وجود خودشان هستند شخصیت‌هایی به علاوه جامع بودن، مانع نیز هستند چون هر بعد و هر ضلعی از شخصیت شأن جهت منفی بعد دیگر را طرد می‌کند.

اینکه در اخلاق، حکمت اخلاقی مان داریم که نقطه عدل نقطه متعالی است و نقطه افراط و نقطه تفریط در اوصاف هر دو منفی است و همان مقدار که جُبن قبیح است، همان اندازه تهور قوی است، در این میان شجاعت ارزش مند و متعالی است، این در واقع نقطه محوری و مرکزی و میانی و نقطه عدل برآیند و فراهم آمده است تعاطی آن جبن و تهور است آن دو سوی افراط و تفریط که ضد هم هستند، برآیندی دست می‌دهند به نام شجاعت. در مورد شخصیت‌های جامع الاطراف و ذات الاطراف چون جامع الاضداد هم هستند، نهایتاً برآیند نهایی و قله‌ای که از شخصیت او می‌سازد و برآیند وجوه و آن اضلاع قلمداد می‌شود یک وضعیت خاصی است که از او یک شخصیت ممتاز و بی بدیل می‌سازد چون بدیل هایی اگر راجع به این شخصیت‌ها فرض شود اینها علی الاصول و علی القاعده باید گاه در دام افراط و گاه در دام تفریط بیفتند و از خط عدل خارج شوند و سید حسن نصرالله چنین کسی بود که عناصری که در پیام بلند و بارور و ژرف رهبر خردمند انقلاب اسلامی و ولی امر مسلمین و فرمانده عالی جبهه مقاومت در پیام تسلیت در شهادت این سید بزرگوار صادر شد عناصر و جزئیاتی که در این پیام است بهترین توصیف از شخصیت سید حسن نصرالله باشد.

*اگر به تشخیص خودتان در معنویت اجتماعی و عرفان معنوی نظری دارید بفرمائید.

در روزگار ما مردانی ظهور کردند چنان که عرض کردیم جمع اضداد بود شخصیت آنها ولی برآیندش یک دستگاه هم ساز را به نمایش گذاشت و وجود آنها در مقام عین و عینیت و خارج برخی از فرضیه‌ها را ابطال کرد یکی از اینها این بود که گویی نمی‌شود که کسی عارف باشد در عین حال در میدان نبرد حاضر باشد و مجاهد نیز باشد و اهل معنا و معرفت باشد اما در عین حال اجتماعی نیز باشد؛ نمی‌شود! چون وقتی انسان اجتماعی شد، گرفتار کَثَرات می‌شود و کسی که گرفتار کثرات است نمی‌تواند خلوت کند و نمی‌تواند تمرکز کند و متمحض باشد در جهات معنوی، حضور حضرت امام این گونه فرضیه‌ها را ابطال کرد وجود رهبر انقلاب این گونه انگاره‌ها را ابطال کرد، و ظهور پدیده‌ای به نام سید حسن نصرالله نیز همین نقش را ایفا کرد و نشان داد می‌شود معنوی بود و به خلق تمدن نیز اندیشید می‌توان اهل تهجد و شب زنده داری بود و در عین حال در بطن جامعه بود و با جامعه پیوندی ناگسستنی داشت و می‌شود اهل عرفان بود در عین حال تمدن گرا و تمدن ساز شد، بعضی عناصر و ابرارزشها هستند که آنها اصلاً شتاب دهنده به تعبیر امروز و موتور محرک تمدن هستند، عامل اصلی پیدایش تمدن هستند مانند هجرت، هجرت از جمله عناصر تمدن ساز در طول تاریخ بشر، جهاد نیز از همان هاست، جنگ عادلانه و جنگ جوانمردانه و جنگ اخلاقی و جنگ از نوع جهاد در دفاع از حق و حقیقت و حقوق و دفاع از حریت است مقابله با جنگ ظالمانه برای خنثی کردن جنگ‌های ظالمانه و تجاوزکارانه است چنین جنگی دست در آغوش عرفان دارد، چنین جنگی موجب ارتقای معرفت می‌شود و چنین جنگی از مناشی پیدایش تمدن هاست. ان‌شاءالله اگر نسل ما هم شاهد نباشد نسل‌های آینده شاهد خواهند بود و تاریخ شهادت خواهد داد که جبهه مقاومت یکی از ارکان پیدایش تمدن جدید است چون جبهه مقاومت منتهی به فروپاشی تمدن سکولار و الحادی و ضد بشری و ضد فطری تمدن غربی می‌شود و هر جبهه و عاملی که تمدن پیش از خود را فروبپاشاند خود بنیانگذار تمدن نوین دیگری خواهد شد ما در آینده و با آیندگان از سید حسن نصرالله به عنوان یکی از شخصیت‌های پایه گذار تمدن نوین اسلامی یاد خواهد کرد.

لهذا در عینی که به اموری می‌پرداخت که تصور می‌شد با اجتماعی بودن چندان میانه‌ای ندارد و یا با تمدن سازی ممکن است نسبتی نداشته باشد چنین نیست ما از شخصیت سید حسن نصرالله به عنوان یک الگو و به مثابه صاحب یک مکتب معنوی و معرفتی و جهادی و آزادی بخش می‌توانند نسل امروز ما از او الهام بگیرند در این دوره‌ای که جنایتکارانی چون ترامپ حاصل تمدن فاسد غربی است و در همین عصر مردان پاک دست و پاک دل و متخلف و متمدن و انسان خواه و مدافع انسانیت و حقوق و حریت بروز می‌کنند و پرورده می‌شوند مانند سید حسن نصرالله و امروز امر دایر است بین آنکه کسی ترامپ و نتانیاهو و بایدن و دیگر هم‌پیمانان اینها را الگو قرار دهد یا سید حسن نصرالله و هنیه و سنوار و شهید سلیمانی و رهبر معظم انقلاب و امام (ره) را الگوی خود دهد و کدام بهتر است؟ به تعبیر آن نویسنده یا باید یزیدی بود و یا باید حسینی بود و راه دومی نیست مگر اینکه کسانی باشند که حسینی شدن از آنها برنیاید، در این صورت باید زینبی باشند و به جهاد تبیین بپردازند و حسین را به جهان معرفی کنند.

دست مریزاد به فرماندهان و مدافعان هوشیار پدافند میهن

مؤسس و رئیس حوزه‌ی علمیه‌ی‌ امام رضا(ع) تهران گفت: رژیم صهیونی با حمله به خاک ایران، پاسخی به مراتب سنگین‌تر از گذشته در انتظار خواهد داشت.

آیت‌الله علی‌اكبر رشاد در ابتدای هزار و صد و هفتادو نهمین جلسه خارج اصول حوزه علمیه امام رضا علیه السلام با اشاره به حمله محدود شب گذشته رژیم صهیونی به کشورمان با اشاره به آیاتی از قرآن کریم اظهار داشت: براساس آیات الهی مبنی بر اینکه و در کتاب (تورات، یا در لوح محفوظ و کتاب تکوین الهی) خبر دادیم و چنین مقدر کردیم که شما بنی اسرائیل دو بار حتما در زمین فساد و خونریزی می‌کنید و تسلط و سرکشی سخت ظالمانه می‌یابید (یک بار به قتل اشعیا و مخالفت ارمیا، و بار دیگر به قتل زکریا و یحیی).پس چون وقت انتقام اول فرا رسد بندگان سخت جنگجو و نیرومند خود را (چون بخت النصر) بر شما برانگیزیم تا آنجا که در درون خانه‌های شما نیز جستجو کنند. و این وعده (انتقام خدا) حتمی است؛ وعده خدا تحقق‌یافتنی است و اسرائیل نابود می‌شود.

مؤسس و رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه‌ی اسلامی عنوان کرد:همانطور که جنگ 8 ساله در آغاز به نظر تلخ و نگران‌کننده می آمد و در شرایطی که از نظر نیروی نظامی و سپاه و بسیج در ابتدای انقلاب وضعیت تا حدی نامساعد بود و آمادگی لازم را در جنگ نداشتیم، اما با رهنمون‌های امام خمینی(ره) پیروز شدیم، امروز با همه توان نظامی و دفاعی پاسخی کوبنده به رژیم صهیونی خواهیم داد.

وی بیان کرد:در حال حاضر اگر اسرائیل پاسخی به وعده صادق 1 و 2 نمی‌داد آن را باعث سرافکندگی خود می‌دید، در حالی که می‌داند پاسخی سنگین‌تر از عملیات‌های گذشته در انتظار اوست.

آیت الله رشاد تصریح کرد:این حمله اسرائیل به خاک ایران هر قدر هم که محدود بود برای او مساله حیثیتی به شمار می‌رفت، چرا که بر این باور هستند یا باید بجنگیم یا بمیریم که اگر بجنگند هم، این رژیم خواهد مرد.

وی خاطرنشان کرد:یک جریان تروریستی و جنایت کاری که ریشه در منطقه ندارد و همه وجود و هستی‌اش، وامدار بیگانگان و پایگاه نظامی آمریکاست، قهرا در این شرایط وضعیت مرگ و زندگی را سپری می کند و رو به نابودی است و لاجرم باید در مواقعی نسبت به عملیات های متعددی که انجام شده واکنش نشان دهد.

رئیس شورای حوزه‌های علمیه‌ی استان تهران گفت: اسرائیل در محاصره نظامی توسط هواداران انقلاب اسلامی و جبهه مقاومت است و از 6 جهت، مرتب در حال ضربه خوردن و مورد حمله و هجوم است و لاجرم باید واکنشی از خودش نشان دهد؛ اما ایران بسیار بزرگ تر از آن است که یک جریان تروریستی حقیر در گوشه خاورمیانه بتواند از عهده ایران بزرگ بر بیاید.

وی ادامه داد: اگر هم چند نقطه را مورد حمله قرار داد ایران همچنان وسیع و بزرگ است و آن چنان امکانات و تسلیحات نظامی و پدافندی در طول این سالها به طور بومی در اختیار دارد و با تجربیات انباشته شده از دوران دفاع مقدس و حضور موثر در منطقه و جنگ های نیابتی در این چند سال می‌تواند اسرائیل را نابود کند.

آیت الله رشاد اظهار داشت:اسرائیل، یک رژیم تروریستی و یک لکه کوچک در نقطه ای از خاورمیانه به طور سرسپرده و وابسته و هزار تکه است که افرادی را از کشورهای فراوان فراخوانده و همه این افراد نیز روزی از این سرزمین کوچ می‌کنند، چون دلبستگی ندارند و فلسطین، کشورشان نیست و عاریتی به این سرزمین آمده‌اند.

وی عنوان کرد:تجهیزات نظامی و بومی و داخلی ایران و تجربیات ارزشمند نیروهای مسلح ما و سرزمین غنی و پشتیبانی جبهه مقاومت در منطقه و ملتی وفادار و گوش به فرمان رهبری و این همه نیروی شهات طلب و مومن وانقلابی و ولایی همپی نسبت به دفاع از کشور آماده هستند.

مؤسس و رئیس مؤسسه آموزش عالی حوزو‌ی‌ امام رضا(ع) بیان کرد:در این کشور اسلامی که خبری از تخت پادشاهی نیست و کسی در غم از دست دادن تخت نیست مردی در راس این نظام است که تاج و تختی ندارد اما ایمان و شجاعت و قوت قلب و توکل عمیقی و هوش سرشار و ذکاوت ذاتی دارد و عنایت الهی که پشتیبان اوست.

وی تصریح کرد:ایران اسلامی در بیش از 44 سال هرگز یک شکست را تجربه نکرده و این بار هم کافی است که به خودمان مطمئن باشیم که با عنایت خدا از این معرکه نیز با سرافرازی خارج می‌شویم، این حمله محدودی که رژیم صهیونی ادعا کرده حاکی از ضربات سنگین نیست؛ برای چنین رژیمی طبیعی است که بیش از یک سال بر فرق سرش بکویند و او نیز باید عکس العمل نشان دهد همان طور که دیشب واکنش انجام داد.

آیت الله رشاد خاطرنشان کرد:اسرائیل واکنش نشان داد چون می داند ما فعال هستیم، جبهه مقاومت به اسرائیل حمله کرد اما همان حمله هم دفاعی بود، چون سرزمینشان اشغال شده و حق دارند سرزمین خود را از اسرئیلی‌های غاصب و جلاد و دجال پس بگیرند.

وی تاکید کرد:هرگز نه آنها باید خوشحال باشند نه به تصور خودشان باید جرات کنند که به ایران حمله کنند، مردم تهران همان لحظات که پدافند فعال شد به پشت بام ها رفته بودند و این شجاعت مردم ایران است برخلاف رژیم صهیونی که موقع حمله در پناهگاهها می روند .

 

مؤسس و رئیس حوزه‌ی علمیه‌ی‌ امام رضا(ع) گفت: «شهید یحیی سنوار»، مجاهد و فرمانده مقاوم و مرد میدان و معرکه بود که در صحنه پیکار با رژیم صهیونیستی جاودانه شد.

آیت‌الله علی‌اكبر رشاد با گرامیداشت شهادت «شهید یحیی سنوار» اظهار داشت: یحیی سنوار مانند سایر فرماندهان و قهرمانان مجاهد و شجاع فلسطینی در متن حادثه متولد شده و در متن حادثه بزرگ شده و در متن حادثه نیز به شهادت رسیده است.

وی با بیان اینکه «شهید یحیی سنوار»، مجاهد و فرمانده مقاوم و مرد میدان و معرکه بود که در صحنه پیکار با رژیم صهیونیستی جاودانه شد عنوان کرد:وی لحظه‌ای و زمانی از جبهه نبرد بیرون نبوده و از متن نبرد و از کارزار و معرکه خارج نشده و همیشه در معرکه نبرد حضور داشته است.

مؤسس و رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه‌ی اسلامی بیان کرد:یحیی سنوار در همین غزه و اردوگاه متولد شده و در غزه بزرگ شده و در سن کم و در 23 سالگی بخش سازمان امنیتی تشکیلاتی حماس را تاسیس کرده و سالهای طولانی آن را مدیریت کرده و حدود 30 سال یکسره در زندان صهیونیست‌ها بوده است.

وی تصریح کرد: وی در همان زندان رشد کرده و شخصیت‌اش شکل گرفته و ارزش‌های جهادی در وجودش راسخ شده و در زندان هم در آموزش نیروهای زندانی و اسیر فلسطینی در سرزمین اشغالی بسیار نقش آفرین بوده و هم در ارتقا و تقویت روحیه جهادی این نیروها فعال بوده است.

آیت الله رشاد خاطرنشان کرد: وی با همه وجود در صحنه ایستاده و نگذاشته این نیروها که در چنگال دژخیمان صهیونی اسیر بودند به لحاظ روحی افت کنند بلکه سعی داشته در تقویت روحیه جهادی رزمندگان تلاش کند.

وی گفت: مشهور است که وی شخصیت بسیار منظمی داشته و در کار سازمانی و جهادی و روابطش با افراد، بسیار بر نظم و کار تشکیلاتی اصرار داشته است.

رئیس شورای حوزه‌های علمیه‌ی استان تهران افزود:یکی از خصوصیات فرمانده شهید، یحیی سنوار، تواضع و مردمی بودن این شخصیت است؛ پس از اینکه طوفان الاقصی صورت پذیرفت و مشخص شد که نقش کلیدی را در این عملیات داشته، اسرائیلی‌ها به دنبالش بودند.

وی بیان کرد: حتی اسرائیل تصور می‌کرد سنوار در پناهگاهی پنهان شده و مردم غزه و اسرای اسرائیلی را سپر انسانی خود قرار داده تا در سلامت  باشد، این شایعات همواره از رژیم صهیونی نشات می‌گرفت، اما صحنه شهادت ایشان نشان داد این مرد در صف مقدم مبارزه و مقاومت بوده است.

آیت الله رشاد عنوان کرد: بنا به تعبیر شهید سلیمانی که فرمود فرمانده آن است که بگوید به سمت خط مقدم بیایید نه بگوید به سمت خط مقدم بروید؛ یعنی خودش جلوتر رفته باشد، اینکه فرمانده در ستاد بنشیند و عقبه جنگ باشد و نیروها را به خط مقدم بفرستد معنایش فرماندهی نیست.

وی تصریح کرد: سنوار خودش در خط مقدم بوده و حتی نمی دانستند او در این سازمان بوده و چقدر زیبا به شهادت رسیده و شورانگیز به استقبال مرگ رفته و بدون اسلحه با دستانی که آسیب دیده در محاصره سلاح های اسرائیلی با سنگ و چوب مقابله می کند تا اینکه مجبور می‌شوند او را با توپ و تانک بزنند اگر چه او را زنده می‌خواستند اما او مجاهدانه تا آخرین نفس ایستاد.

مؤسس و رئیس مؤسسه آموزش عالی حوزو‌ی‌ امام رضا(ع) اظهار داشت: سنوار کلامی از امام علی(ع) را یادآور شده بود و می‌گفت: من این جمله از امام علی را خوب به خاطرم سپرده ام که گفت:دو روز در زندگی انسان هست، روزی که در آن مرگ سرنوشت تو نیست، و روزی که مرگ سرنوشت توست. در روز اول هیچ کس نمی تواند به تو آسیبی برساند و در روز دوم هیچ کس نمی تواند تو را نجات دهد.

وی خاطرنشان کرد: او عالمانه و مجاهدانه از این دنیا کوچ کرد و قطعا چنین عزیزانی همچون هنیه و سنوار در جبهه مقاومت، گمراهانه از دنیا نمی‌روند و هدایت می‌شوند و با خدمات جهادی و ایثارگرانه آمرزیده می‌شوند.

آیت الله رشاد گفت: ما حدیثی داریم که اگر 40 نفر گواهی بدهند که انسانی در راه خیر بوده آمرزیده می شود و در مراسم تشییع هنیه میلیونها شیعه این گواهی را دادند و در نمازشان گفتند ما جز خیر از این فرد سراغ نداریم و گواهی دادند، خداوند متعال از این گواهی شیعیان مخلص نمی گذرد و هنیه را در فضای دیگری از این دنیا می برد.

 

در حاشیه اجلاسیه هیات حمایت از کرسی های نظریه پردازی، نقد و مناظره از آیت الله ابوالقاسم علیدوست برای مدیریت کرسی  علوم نقلی هیأت حمایت از کرسی‌های نظریه‌پردازی، نقد و مناظره تقدیر به عمل آمد.

بنا بر این گزارش، همزمان با برگزاری اجلاسیه مدیران کرسی ها، از خدمات علمی آیت الله ابوالقاسم علیدوست برای تصدی مدیریت این کرسی علمی با حضور آیت الله علی اکبر رشاد تجلیل به عمل آمد.

در متن تقدیر از استاد علیدوست آمده است:

بدینوسیله بپاس تدابیر و تلاش‌های کامیاب حضرت مستطاب‌عالی در زمینه‌ی مدیریّت «کرسي علوم نقلي هیأت حمایت از کرسی‌های نظریه‌پردازي، نقد و مناظره» و حضور و همکاري منظم و مؤثر اعضاي محترم شورای تخصصي آن کرسي ، فروتنانه و صمیمانه از جناب عالی و اعضای شورا تشکر می‌کنم. این كاميابي ، اولاً ناشي از الطاف الاهی، ثانياً اثر خلوص، تدبیر و تلاش شخص آن‌جناب بوده است. اینک از بارگاه باری برایتان توفیقات روزافزون در خدمت به شریعت نورانی محمدی(ص) و صیانت از مکتب اهل‌بیت طهارت (س) و تحکیم مباني انقلاب اسلامی و بسط و باروري نهضت نرم‌افزاري وآزاداندیشي ، مسألت می‌کنم.

پیام تسلیت آیت الله رشاد در پی شهادت سید جبهه‌ی مقاومت، سیدحسن نصرالله (ره):

اعلام آمادگی اساتید و طلاب حوزه‌ی علمیه‌ی پایتخت برای اعزام به جبهه‌ی نبرد

آیت الله رشاد در این پیام تاکید کرد: مستکبران سبک مغز بدانند: با ترورهای جنون آمیز فرماندهان جبهه‌ی مقاومت، هرگز و هرگز نبرد سرنوشت متوقف نخواهدشد، و به حکم خداوند منان، مجاهدان جان برکف ایران بزرگ، لبنان مقاوم، فلسطین قهرمان، عراق استوار، یمن شجاع، بحرین بپاخاسته، و …، از پای نخواهند نشست و دست از جهاد نخواهند شست؛ بلکه با گسترش روزافزون مصاف، به جهاد جانانه و تاریخ‌ساز خویش تا آزادی قدس شریف، نابودي صهیونیسم، و فروپاشي آمریکای غدار و قداره کش ادامه خواهندداد.

متن پیام بشرح زیر است:

« قُلْ هَلْ تَرَبَّصُونَ بِنَا إِلَّا إِحْدَى الْحُسْنَيَيْنِ، وَ نَحْنُ نَتَرَبَّصُ بِكُمْ أَنْ يُصِيبَكُمُ اللَّهُ بِعَذَابٍ مِنْ عِنْدِهِ أَوْ بِأَيْدِينَا، فَتَرَبَّصُوا إِنَّا مَعَكُمْ مُتَرَبِّصُونَ » (التوبة: ۵۲)

در مسلخ عشق جز نکو را نکشند / روبه صفتان زشت خو را نکشند

گر عاشق صادقي ز مردن مهراس / مردار بود هر آنکه او را نکشند

نماد نصرت الاهي در منطقه، سید جبهه‌ی مقاومت و سردار همیشه فاتح نبرد با کفر و استکبار، مجاهد کبیر، حجت الحق سیدحسن نصرالله (قدس الله نفسه الزکیه) عروج کرد، و میهمان مائده‌ی ملکوتي « عِنْدَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُونَ » گشت. او دهها سال در متن میدان نبرد و در عمق مصاف خون و آتش تنفّس کرد، بي‌وقفه جام مرگ در کام دشمنان خدا ریخت، و سرانجام در خون و آتش پرکشید؛ او شهید زیست، شهید پرگشود، و شهید برخواهدخواست، «طوبی له و حسن مآب».

آمریکای جبار و اسرائیل جنایتکار، دست پلید خود به خون پاک قهرمان بزرگ محور مقاومت، و همبالان شهیدش آلودند، اما زهی خیال باطل که با شهادت رهبران جبهه‌ی عظیم مقاومت، فروپاشي قطعي و مرگ حتمي رژيم دژخیم صهیونیستي به تاخیر بیافتد.

مستکبران سبک مغز بدانند: با ترورهای جنون آمیز فرماندهان این جبهه، هرگز و هرگز نبرد سرنوشت متوقف نخواهدشد، و به حکم خداوند منان، مجاهدان جان برکف ایران بزرگ، لبنان مقاوم، فلسطین قهرمان، عراق استوار، یمن شجاع، بحرین بپاخاسته، و …، از پای نخواهند نشست و دست از جهاد نخواهند شست؛ بلکه با گسترش روزافزون مصاف، به جهاد جانانه و تاریخ‌ساز خویش تا آزادی قدس شریف، نابودي صهیونیسم، و فروپاشي آمریکای غدار و قداره کش ادامه خواهندداد، که: « وَ لاتَهِنُوا وَ لاتَحْزَنُوا وَ أَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنينَ ». آمریکای شرور و شریک جبون و جیره‌خوارش اسرائیل سفاک، منتظر انتقام مجاهدان سبیل الله باشند: « وَسَيَعْلَمُ الَّذِينَ ظَلَمُوا أَيَّ مُنْقَلَبٍ يَنْقَلِبُونَ ».

این جانب ضمن عرض تسلیت به محضر مبارک مولایمان حضرت بقیت الله الاعظم (عج) و نیابت عامه‌ی او، رهبر حکیم و شجاع امت اسلامي حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (دام ظله)، و همه‌ی ارکان جبهه‌ی مقاومت، بویژه حزب الله قهرمان و بالاخص خانواده‌ی صبور و شکور سیدمقاومت، در لبیک به فرمان جهاد مرجع مؤمنین و ولي امر مسلمین، اشتیاق و آمادگي هزاران مدرس و طلبه‌ی جان بر کف حوزه‌ی علمیه‌ی عریق پایتخت را برای اعزام به جبهه‌ی نبرد و انجام هر ماموریتی که فرمانده‌ی عالی جبهه‌ صلاح بدانند اعلام می‌کنم. اللهم ارزقنا توفیق الشهادة في سبیلک بین یدي وليّک، و ألحقنا بالصالحین. آمین.

                                                                علی‌اکبر رشاد

۷ مهر ۴۰۳/ ۲۴ربیع الأول۱۴۴۶

 

آیت الله علی اکبر رشاد در جلسه درس خارج حوزه علمیه امام رضا(ع) تهران در واکنش به تشدید حملات رژیم جعلی اسرائیل علیه حزب الله لبنان گفت: جنگ بین حق و باطل هرگز متوقف نخواهد شد و سنت الهی بر آن است که هیچگاه جبهه حق در بلند مدت شکست نمی خورد هر چند اگر رخدادهای تلخی برای آن رخ دهد. و سنت الهی تغییر ناپذیر است.
رییس شورای حوزه های علمیه استان تهران با اشاره به اینکه دشمن نبرد امروز، آمریکا است و اگر آمریکا در میدان نباشد اسراییل یک روز دوام ندارد، گفت: اشغالگران صهیونیست ملیت ندارند، افرادی تطمیع شده و بسیار ترسو هستند که با اندک ناملایمات آن سرزمین را ترک خواهند کرد.

وی افزود: در میان اشغالگران صهیونیست هیچ رکن تحقق ملیت را ندارند؛ نه رکن تعلق به اقلیم و سرزمین واحد را دارند و نه رکن وحدت ساختار و بافتار واحد را دارند و همواره در معرض فروپاشی هستند.

آیت الله رشاد با اشاره به اینکه زمامداری کنونی اسراییل آمریکایی ها هستند تصریح داشت: اسراییل تنها یک اسم است و میدان دار واقعی جنگ، آمریکا است و سخن توحیدی امام راحل عظیم الشان(ره)، آن مرد ملکوتی تاثیر در پهنه تاریخ دارد که آمریکا شیطان بزرگ است، هرچه فریاد دارید بر سر آمریکا بکشید، ولی تاسف بار آن است که منطقه مشحون است از عده ای سیاست باز شغال صفت، ترسوهای بی غیرت.

وی افزود: سران بی غیرت و بی همیت و بی عقل منطقه اگر یک روز، تنها یک روز تصمیم بگیرند شیر نفت را ببندند و شریان های حیاتی آمد و شد را مسدود کنند جهان سلطه و زور و تزویر و فریب تسلیم خواهد شد. در جنگل امروزین نظام سلطه بایست شیروانه عمل نمود نه روبهانه.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به اینکه روزگار امروز ما دروغی است به نام جهان مدرن، گفت: تحلیل فرایندی نمایان آن است که اسراییل امکان بقا ندارد. همواره در چهار دهه اخیر فرایند مبارزه به نفع فلسطین و مقاومت بوده است. وقتی با بمب های تُنی نمی توانند پس از یک سال حریف گروهی کوچک از مقاومت باشند یعنی فرایند به نفع مقاومت سنگین است.
وی در پایان یادآور شد: شهادت فرماندهان، رنج آور و تلخ است اما مثبت است؛ چرا که فرماندهان مقاومت در میدان هستند و نمایش اعلامی و اعمالی آمادگی شهادت را به انجام می رسانند.
اطمینان داریم که این حبهه پیروز است. چه شخصیت های بزرگ تاریخ ساز منطقه در حیات ظاهری در میان ما باشند و چه نباشند. آینده ثابت خواهد کرد این مسیر به سوی تحقق آرمان های جبهه مقاومت و حق پیش خواهد رفت.

 

رئیس شورای حوزه‌های علمیه استان تهران گفت: معنویت، هویت طلبه و حوزه است

آیت الله علی اکبر رشاد در آئین رسمی آغاز حوزه های علمیه استان تهران در حرم امام خمینی(ره) اظهار داشت: ایام دفاع مقدس را گرامی می‌داریم؛ ما در روزهای خاصی به سر می بریم و قدردان این نظام و انقلاب هستیم.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود:عید علم و مهربانی و رافت را به حضور اساتید و مدیران معزز و دانش پژوهان و طلاب به عنوان سربازان جوان حضرت حجت(عج) تبریک عرض می کنیم.

وی بیان کرد:همینطور تکریم می‌کنیم مجاهدت گروه مقاوم و جبهه نورانی مقاومت در منطقه و در مقابل مردم مقاوم و قهرمان غزه و لبنان و مردم قهرمان یمن و بسیجیان عراق تعظیم می کنیم؛ در این ایام اتفاقاتی در منطقه روی می دهد که چه بسا در تاریخ بی مانند است.

آیت الله رشاد عنوان کرد:  ما با جنگلی به نام جهان مدرن مواجه هستیم و هر کس قدار‌تر باشد محترم تر و حق به جانب تر است، ما با جهانی مواجه هستیم که در آن درندگان، حکمفرمایی می‌کنند و با نهادهای بین‌المللی مواجه هستیم که برای توجیه سیطره و ستم بنا شده است.

وی تصریح کرد: ما در این جهان مدرن، با حامیان حقوق بشر مواجه‌ایم که این گروه بشر را به نژاد و اقلیم و قدرت می شناسند، روزگار شگفتی را سپری می‌کنیم که رژیم جعلی و این شجره خبیثه در منطقه به هر جنایتی دست می‌زنند از سوی حامیان حقوق بشر مورد دفاع است.

عضو شورای عالی الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی خاطرنشان کرد:رژیم جعلی صهیونسیم افزون بر 41 هزار زن و بچه را قتل عام کرده، اما از این سازمان ملل بی رمق و از این اعلامیه‌های بی معنا و بی اساس چیزی در نمی آید.

وی اظهار داشت:در روزگار شگفتی به سر می‌بریم؛ اما حق تنها نمی ماند و شکست نمی‌خورد و سرانجامِ باطل، نابودی است و انشالله به زودی شاهد پیروزی جبهه مقاومت می شویم.

آیت الله رشاد گفت: محور مقاومت را شیفتگان امیرالمومنین تشکیل خواهند داد آن گونه که چه سردار قهرمان مقاومت پیش بینی کرد که شیعیان امیرالمومنین هستند که فلسطین و قدس را آزاد می کنند.

وی افزود:زمانی فرا برسد با انبوهی از شیفتگان امام عزیز در همین محل و منطقه جشن پیروزی را برپا کنیم و قدس آزاد خواهد شد.

مؤسس و رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه‌ی اسلامی با گرامیداشت آغاز سال تحصیلی حوزه عنوان کرد:سعی ما بر این است که هر سال به حد امکان عید علم را در محضر نورانی حضرت امام(ره) برگزار کنیم، در آغاز سال تحصیلی، فرزندان این مکتب و این مرد عظیم با آرمان های ایشان میثاق می‌بندند و از محضر مقدس ایشان الهام می‌گیرند و سال تحصیلی را آغاز می‌کنند.

وی تصریح کرد:در خصوص میراث معرفتی امام خمینی(ره) کوتاهی کرده‌ایم و حتما قصور داریم و البته سایر اقشار نیز این گونه‌اند اما ما طلاب به ایشان نزدیک تر و مدیون‌تر هستیم و موظف تریم و باید اهتمام بیشتری داشته باشیم.

آیت الله رشاد اظهار داشت: ما با همه تلاش‌های علمی خود در زمینه میراث ایشان کوتاهی کرده‌ایم و باید اهتمام بیشتری داشته باشیم؛ در این راستا یکی از اسناد تاریخی که اساس حوزه است و باید اهتما کنیم توجه به سند منشور مبارک روحانیت است که امام عزیز در ارتباط با حوزه نقل کردند.

وی بیان کرد: ایشان توجه خاصی به تحول حوزه داشتند، در دورانی که رژیم پهلوی پشتیبان جریانهایی بود که نمی خواستند حوزه اصلاح شود، از این رو یکی از دیدگاههای امام خمینی(ره) به ویژه در اواخر عمر شریفشان اهتمام نسبت به تحولات و اصلاح حوزه بود.

رئیس شورای حوزه‌های علمیه‌ی استان تهران خاطرنشان کرد:منشور روحانیت به شدت مظلوم است در حالی که سرشار از مضامین عمیق و حکمت و راهگشای تعالیمی است که باید تبدیل به اصول تحول حوزه شود.

وی گفت:چندین بار در سالروز صدور این منشور خدمت امام رفتیم و در حال حاضر تقاضا داریم از مجموعه مدیریتی حوزه و مدیران و متولیان به خصوص در تهران برای این مناسبت برنامه ریزی شود و با برگزاری یک همایش علمی، هر سال بخشی از منشور را برای طلاب و جوانان و اقشار جامعه تبیین نمایند و کارکرد حوزه را به زبان امام توضیح دهند.

آیت الله رشاد افزود:ما می توانیم با تبیین این منشور، تهدیدها را به فرصت تبدیل کنیم، بدون تردید یکی از فرصت های ارزشمند، این بیانیه است، بنا داریم امسال نخستین همایش را برگزار کنیم و با امام خمینی(ره) پیمان ببندیم تا بتوانیم مسیر ایشان را ادامه دهیم.

وی بیان کرد:امسال توفیق داریم در افتتاح سال تحصیلی، نشان خادم طلاب بودن را با خود داشته باشیم،این توفیق بزرگی است، ما دچار پاره ای کاستی ها و آسیب ها هستیم.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی عنوان کرد: ما در شرایط کرونایی گفتیم طلاب به اموری که ارتباطی با شئون ما ندارد کاری نداشته باشند و به اموز ذاتی بپردازیم، وظیفه ما انجام طب سنتی نیست و یا اینکه به نام طب اسلامی کارهای نسنجیده ای انجام دهیم.

وی تصریح کرد: کار ما طلاب، طب ادیان است نه طب ابدان، ما روح مردم را درمان می کنیم و کار اساسی ما معنویت است، برخی از علما البته متخصص این حوزه هستند چون دانش این حوزه را کسب کرده اند و اگر روزی علمای ما به این جا رسیدند در این زمینه کار کرده اند مثلا ابن سینا کار کرد تا کتاب قانون نوشته شد و این کتاب بیش از 1000 سال منبع اثر علمی فاخر است.

آیت الله رشاد در ادامه خاطرنشان کرد:فاصله گرفتن از معنویت، حوزه و طلاب را تهدید می کند در حالی که معنویت، هویت طلبه و حوزه است، ما عالم دینی و روحانی هستیم، وجود ما باید برای ترویج دین باشد و وقتی مردم، روحانی و عالم را ببینند یاد خدا بیفتند، زندگی ما باید خدایی باشد و بیش از هر چیز به معنویت طلاب بپردازیم .

وی گفت:اگر طلبه، معنوی باز نیاید خطرناک می شود، معمم بی سواد و بی تقوا می‌تواند خطرناک باشد اما معمم و طلبه بی سواد با تقوا می تواند مفید باشد هر چند کم تاثیر در جامعه است و طلبه با سواد با تقوا اثر گذار است و در نهایت طلبه با سواد و بی تقوا موجودی خطرناک است.

مؤسس و رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه‌ی اسلامی تصریح کرد:ما باید یک سلسله برنامه های عملیاتی را تنظیم کنیم، در این راستا طرح جامع تربیت اخلاقی و معنوی طلاب شامل 50 برنامه است را تدوین کرده ایم که به زودی عملیاتی می شود.

وی تصریح کرد:باید طلبه بداند چه رسالتی دارد ما یک نظریه و میزان لازم داریم که اگر باشد می توانیم برنامه کلان تنظیم کنیم، البته فراموش نکنیم اخلاق، درس دادنی نیست.

آیت‌الله علی اکبر رشاد:

تحصیل کنندگان حوزه، تک بعدی بار نمی آیند/حسن زاده آملی در عصر فرضیه نگری و جز گرایی، شخصیت جامعی دارد.

آیت الله علی اکبر رشاد در مراسم بزرگداشت علامه حسن زاده آملی(ره) که توسط فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران برگزار شد، اظهار داشت: تفاوت‌های بسیاری بین نظام علمی و آموزشی و تربیتی و تحقیقی حوزه با نظام آموزشی و علمی دانشگاه ها وجود دارد.

وی در این سخنرانی تصویری بیان کرد: عمده تفاوت ها در قالب سنت های ثابت و پیوسته و آزموده و ثمربخش در حوزه هاست و از سویی سنت ها در زمینه مسائل علمی و تحقیقاتی و آموزشی و تربیتی حوزه ها پیشینیه هزار ساله دارند.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی عنوان کرد:مجموعه حوزه های علمیه شیعه به خصوص از سمت ایران و عراق و منطقه شمال به تکمیل یکدیگر کمک رساندند.

وی ادامه داد: ویژگی‌هایی در حوزه های علمیه در تربیت دانش پژوهان مورد توجه است از جمله اینکه تحصیل کنندگان حوزه، تک بعدی بار نمی آیند و اگر جامع الاطراف نباشند و ذی فنون تربیت نشوند، دست کم در حوزه های مرتبط هم، دستی دارند.

وی تصریح کرد: برخی از افراد که از استعداد خاصی برخوردار باشند، احیانا ذی فنون هم بار بیایند، اگر چه ممکن است در ادبیات مدرن کنونی ذی فنون بودن حُسن نباشد.

آیت الله رشاد خاطرنشان کرد: اما مدتی است که همگان متوجه نقص علم مدرن که بخشی از آن مستند به این است که علوم تجزیه شدند و جز گرایی افراطی بر علم غالب شده و غفلت از سایر افعال یک مساله موجب کوته عمری نظریه ها شده چون تک بعدی و جزئی نگر هستند، شده اند.

وی گفت: این عیب علم مدرن است، در حوزه های علمیه طلاب اگر نه ذی فنون لااقل جامع الاطراف بار می آیند و با موضوعات مختلف انس می گیرند.

مؤسس و رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه‌ی اسلامی افزود: علامه حسن زاده املی از جمله شخصیت هایی است که در عصر فرضیه نگری و جز گرایی، شخصیت جامعی دارد.

وی بیان کرد:ما او را فیلسوف می‌بینیم، آنگاه که بر مسند تدریس فسلفه نشسته و هم او را عارف می بینیم آنگاه که بر کرسی تدریس عرفان نظری تکیه زده و هم سالک واصل می بینیم آن زمانی که او را در متن ریاضت های سختی که تحمل کرده و در عمرش و آن سلوکی که دارد مشاهده می کنیم.

آیت الله رشاد عنوان کرد: علامه حسن زاده هم فقیه و هم اصولی و در عین حال ادیبی از جنس ادبای کهن و تاریخ ساز است که در شعر و هم در نثر و نظم دست دارد و اینکه برخی از متون فاخر ادبی را ایشان خودش تکمیل کرده است.

وی اذعان داشت: علامه حسن زاده آملی، دقیق و امین است و در میان اشعارش شاهکارهای شعری و ادبی یافت می شود؛ در عین اینکه با علوم دفتری و با علم تعلیمی و غیر تعلیمی و تالیفی و معرفتی و ملکوتی آشناست.

رئیس شورای حوزه‌های علمیه‌ی استان تهران تصریح کرد: او با همه علوم اصلی ما که در حوزه ها معمول است در حد اعلا اشناست و در بسیاری از علوم جز نوادر عصر خودش به شمار می رود، تربیت این شخصیت جامع در نظام آموزشی جدید مدرن اتفاق نمی‌افتد و از نظام جامع آموزشی حوزه بر می آید.

وی خاطرنشان کرد: علم و عمل توامان به موازات هم و دوشادوش یکدیگر باید پیشرفت کنند، طالب علم سالک عمل هم است و اصولا تحصیل علم در گرو عمل به آن چیزیست که فراگرفته است و اگر عمل کرد می تواند به کمالات علمی دست یابد.

آیت الله رشاد گفت: دانشگاه ما از این فرصت مهم باید بهره می‌گرفت و ویژگیهای ممتاز نظام آموزش حوزه را اقتباس می کرد، در دوران کرونا که مراکز دانشگاهی مجازی شد، آسیبی در آموزش ندید چرا که در دانشگاه اساس تعلیم است، اما در حوزه، فراگیری اولویت دوم و تربیت نفوس اولویت اول است.

وی ادامه داد: بناست افراد عالم به دین و عالم دینی تربیت شوند و در مقام، معرفت فرا بگیرند و از مادیت و ملک فاصله بگیرند و روحانی شوند و از ظاهر و صورت عالم فاصله بگیرند و به عالم معنا و ملکوت دست یابند و مواجه موحدانه با عالم ملکوت پیدا کنند از این رو تربیت مقدم بر تعلیم است.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان کرد:این امر میسیر نیست وقتی شاگر غیر حضوری در تماس باشدبلکه باید روبرو در محضر استاد بنشیند و رفتار استاد و گفتار و علوم او تاثیرگذار باشد.

وی عنوان کرد:اساتید با کتاب‌ها و آثارشان شناخته می شوند و ما بزرگانی چون محقق اصفهانی و میرزای نائینی و … را داریم که این گونه بوده اند، اگر کتاب عالمی، شاخص شود او صاحب کتاب خود خواهد شد و با آن اثر، معروف می شود همانند صاحب جواهر که این گونه معروف شده است.

آیت الله رشاد خاطرنشان کرد:یعنی پیوند میان علم و استاد و آموزش و تعلیم و تربیت در حوزه وجود دارد که این حیثیت در محیط دانشگاه نیست و علامه حسن زاده از کسانی است که عمری را نزد استادان بزرگی نشسته و 25 سال در تهران در کنار مرحوم مطهری و علامه آیت الله جوادی آملی از تهران به قم هجرت می کنند و عمده دروس را در تهران گذرانده اند.

وی تصریح کرد:اگر در دیوان مرحوم علامه حسن زاده ورود کنیم می بینیم با چه شیفتگی و شیدایی و عشقی و روحی از اساتید خودشان یاد می کند وقتی از فراغ و هجران و مرگ استادش سخن به میان می آورد گویی همه وجودش از این هجران و داغ سخن می گوید همه ابیات سوز و گدار در فراغ استاد است این قدر وابستگی به استاد خود داشته است از جمله کسانی است که اساتید بزرگی را دیده است.

رئیس شورای حوزه‌های علمیه‌ی استان تهران بیان کرد:ایشان حکمای تهران را دیده و سالهای طولانی در محضر علامه طباطبایی بوده و از دیگر اساتید بوده خدای متعال نیز به ایشان توفیق داده است که بزرگانی را درک کند و هم خودش تبدیل شود به علامه بزرگ و آثار بیش از 100 عنوان کتاب ایشان منظومه ای از علوم اسلامی است و انسان به شگفت می آید که یک انسانی چقدر باید توانا و جامع باشد در هر فنی که وورد می‌کند با قدرت ورود کرده است و در هر موضوعی که نظر می دهد نظر دقیقی و بدیعی ارائه می دهد.

وی عنوان کرد: مجموعه آثار ایشان یک کتاب خانه است کتاب خانه جامعی است که ناظر به عمده علوم مختلف تدریس می شده است هر چند در حوزه متاخر برخی از علوم متروک شده و ایشان به برخی از علوم تسلط دارد که در حوزه های علمیه متاسفانه امروز رایج نیست و مهم تر اینکه ایشان مرد عمل نیز بود علوم را فرا گرفته و به آن عمل کرده بود اهل ریاضت و تحمل شدائد بود و اهل تهذب بود بنده مکرر از لسان ایشان می شنیدم که مکرر می فرمودند من اگر شب خوبی نداشته باشم، روز خوبی ندارم اگر شبی توان با دعا و نیایش و تلاوت نداشته باشم روز خوبی نخواهم داشت راجع به علامه حسن زاده سخن بسیار می توان گفت ولی خوب مجال کوتاه و محدود است کم و بیش از محضر ایشان بهره مند بودیم.

 

و در دوران جوانی در دهه شصت برای زیارت ایشان بسیار به قم مشرف می شدم و ساعتها دو به دو و یا به تنهایی در محضر ایشان بودیم و گاهی دیرقت به تهران باز‌گشتیم

خاطرات بسیار زیادی از ایشان دارم و امیدواریم فرصتی ایجاد شود تا این خاطرات را به تفصیل بیان کنیم