آئین آغاز سال تحصیلی حوزه‌های علمیه استان تهران با سخرانی آیت الله رشاد در مجموعه سرچشمه تهران برگزار شد.
آیت‌الله علی اکبر رشاد رئیس شورای سیاست گذاری حوزه علمیه استان تهران با اشاره به اینکه در عالم دنیا هر چیزی ملکوتی دارد، تصریح کرد: زمان و مکان همه دارای ملکوت هستند و وظیفه نخست طلاب مواجهه معنوی با این ملکوت است تا بتوانند به عمق عالم و ملکوت پی ببرند و وظیفه دیگر رفتار بر اساس و مقتضای آن ملکوت است.
وی با بیان اینکه معنویت از کتاب و سنت اخذ می‌شود، گفت: طلبه باید به دنبال این نوع عرفان باشد. معنویات یک مشت معرفت‌های نظری و انتزاعی نیست بلکه معنویت باید با عمل پیوند خورده باشد. اگر معتقد هستیم عالم معنا و غیبی دارد و بر اساس آن معنا عمل کنیم رفتارمان نیز تغییر کرده و کاملاً آشکار می‌شود؛ در این صورت است که سخن یک طلبه می‌تواند تأثیرگذار باشد و با یک جمله نیم سطری جهانی را تکان دهد.
آیت الله رشاد افزود: حضرت امام چون بر اساس معنویتی که داشت عمل می‌کرد و بر اساس آن معرفتی که داشت سخن می‌گفت، توانست با یک فتوا ۷۲ ملت را در کنفرانس وحدت اسلامی متحد سازد. اگر کلام امام نافذ بود به خاطر آن نبود که ایشان یک سیاستمدار، فیلسوف، فقیه و یا عالم بود بلکه این نفوذ ناشی از باطن و حقیقت درونی امام است؛ طلبه باید اینگونه باشد.
رئیس شورای سیاست گذاری حوزه علمیه استان تهران تمرکز بر سلامت معنوی را از جمله وظایف طلاب و حوزه‌های علمیه برشمرد و تاکید کرد: متأسفانه ما طلبه‌ها در این زمینه کوتاه آمدیم و در این زمینه مقصر هستیم چرا که کمتر به مساله معنویت جامعه پرداختیم؛ حوزویان اهل منبر، خطابه، پژوهش، مدیریت و تحقیق از این تکلیف غفلت دارند. وظیفه اصلی طلاب سوق دادن جامعه به سوی معنویت است و این مهم بعد از پیروزی انقلاب اسلامی مورد غفلت قرار گرفت.
وی با اشاره به اینکه اخلاق از درون و ملکوت انسان می‌جوشد، گفت: اخلاق معنوی است که می‌تواند دنیا را تغییر دهد و یا انقلابی را با عنوان انقلاب اسلامی به پیروزی برساند. آن درس‌های اخلاقی که امام در مدرسه فیضیه داشت سبب شد جریان انقلاب اسلامی آغاز شود نه آن درس‌های اصول فقه و غیره؛ با اینکه امام بنیانگذار فلسفه فقه بودند، اما فلسفه اخلاق، عرفان و معنویت ایشان بود که دل‌ها را دگرگون کرد و جامعه را تکان داد.
آیت الله رشاد بیان داشت: چنانچه طلبه به رؤیت ملکوت دست یافت و بر اساس آن عمل کرد در این صورت سلامت معنوی در وجودش ایجاد می‌شود و این سلامت را نیز باید در جامعه ایجاد و گسترش دهد. تأسیس رشته سلامت معنوی در دانشگاه‌ها و حوزه‌های علمیه یکی از اقدامات در دست اجرا است که سال گذشته مطرح و مورد توجه قرار گرفت.
رئیس شورای سیاست گذاری حوزه علمیه استان تهران با اشاره به اینکه طلبه باید اهل تهجد و سحر باشد، یادآور شد: طلبه تا عامل نباشد عالم نخواهد شد. التزام به درک فضیلت نماز اول وقت، قرائت قرآن کریم همراه با تدبر و توسل به اهل بیت (ع) از جمله اقداماتی است که طلبه باید در عرصه خودسازی به آن اهتمام داشته باشد.
در بخش دیگری از این برنامه آیت الله جوادی آملی نقش فعال طلاب در راهبری جامعه را ضروری دانست و گفت: حوزه علمیه یک وظیفه‌ای دارد، دانشگاه هم وظیفه دیگر؛ در حال حاضر وظیفه هر یک جدا اما معیارشان یکی است.
این مرجع تقلید با بیان اینکه پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) معلم قرآن و حکمت و محور نفوس هستند، تصریح کرد: پیامبر (ص) فرمودند ما حرف و علم تازه ای داریم؛ انسان با همه نبوغ و توانی که دارد این علم را فرا بگیرد؛ بنابراین علم الهی و غیب را نمی‌توان بدون ارتباط با علم الهی فراگرفت.
آیت الله جوادی آملی با اشاره به اینکه وحی حرف‌های تازه دارد در هیچ جای زمین این حرف تازه وحی وجود ندارد، گفت: این حرف تازه در مورد علم و معلوم جدیدی است که در جای دیگر فراگیری آن وجود ندارد. یکی از این موارد، طریقه و نحوه درس خواندن و عالم شدن است.
وی افزود: این علم طرز پژوهش و تحقیق کردن را یاد می‌دهد. طرز تحقیق آن است که وقتی انسان بخواهد چیزی را بشناسد آن موضوع را مثله و تقطیع نکند، بخشی را نگیرد و بخش‌های فراوان دیگر را کنار بگذارد، این پژوهش نیست. یک سلسله امور عادی است که به تجربه حسی از آن تعبیر می‌کنند و با این ابزار و با تلاش و کوشش یک چیزهایی را نیز یاد می‌گیرد. اما چه باید بخواند و به چه طریق باید بخوانند این دو عنصر محوری را وحی یاد می‌دهد.