همه حرکات و رفتار و منش طلبه، حساب و کتابی ویژه باید داشته باشد/ریا و نفاق از جمله امراض قلب است/ قلب و چشمان آلوده، راهی به درگاه الهی ندارد
تولیت حوزه علمیه امام رضا(ع) گفت: همه حرکات و رفتار و منش طلبه، حساب و کتابی ویژه باید داشته باشد.
آیت الله علی اکبر رشاد در درس اخلاق حوزه علمیه در جمع طلاب اظهار داشت: گرانیگاه سلامت بدنی و سلامت روحی، سلامت ظاهر و سلامت باطن و سلامت ملکی و ملکوتی قلب است.
وی بیان کرد: در قرآن کریم شنیده بودیم 20 صفت منفی و مثبت برای قلب قید شده و وقتی به این آیات جستجو کردیم 55 صفت یافت شد، همچنین در روایات نیز 104 موضوع مثبت و منفی یافت شد.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی عنوان کرد:برادر مومن جناب برازش که عمری را تحقیق کرده و در حوزه حدیث کار می‌کند معجم نگاری برای منابع حدیثی انجام داده و یک دوره تفسیر حدیث نوشته بود که از ایشان خواستیم در خلال کاری که انجام می‌دهند طرحی را برای ما ارائه دهند.
وی تصریح کرد: ایشان حدود 35 سال مشغول در مورد جامع الاحادیث است که کل احادیث از همه منابع جمع آوری کرده که کتاب تاریخی و حدیثی و عرفانی است و آن را جمع‌آوری و طبقه بندی و موضوع بندی می‌کند.
آیت‌الله رشاد خاطرنشان کرد:از ایشان خواستیم جستجوی بیشتری کنند تا ببینیم در روایات در مورد قلب چه بحثی شده است، ایشان بعد از مدتی گزارش را ارائه کرد و حجم روایات را بیش از 5 هزار مورد ذکر کرد.
وی اظهار داشت: در واقع در جستجوی وسیع‌تر در حوزه حدیث و منابع حدیثی بیش از 5 هزار روایت در حدود 880 صفحه طبقه بندی توسط ایشان ارائه شد.
رئیس شورای حوزه‌های علمیه استان تهران گفت:از جمله نکات مهم در این پژوهش این بود که 607 صفت برای قلب در روایات ذکر شده است و این نشان دهنده عظمت قلب است، که این عنصر در وجود آدمی چه جایگاه مهمی را دارد.
وی افزود: باید ببینیم چه عملی عامل پیدایش صفات مثبت در قلب و چه چیزهایی موجب پیدایش و حصول حالات منفی می‌شود و چه چیزهایی موجب حفظ حالات منفی و یا مثبت می‌شود و برونداد صفات منفی و برونداد صفات مثبت چیست؛ این چند مساله مورد پژوهش قرار گرفته و گزارشی ارائه شد.
آیت‌الله رشاد عنوان کرد: همچنین باید بررسی شود که قلب چه جایگاه مهمی در نگاه اهل بیت(ع) دارد؛ اگر انسان قلب سلیم پیدا کرد چه کند که قلب این گونه بماند.
وی بیان کرد:سال گذشته اوصاف قلب در قرآن را بررسی می‌کردیم یکی از این‌ها وصف مرض است، راجع به برخی انسان‌ها در قرآن فرموده شده که در قلبشان مرض است و اینکه منظور از مرض چیست در آیات مختلف در این باره آمده است.
مؤسس و رئیس حوزه علمیه امام رضا(ع) تصریح کرد: در قرآن کریم وقتی توصیه می‌کند به همسران پیامبر که چگونه با نامحرمان سخن بگویند این اهمیت توجه به نامحرمان را بیان می‌کند مبادا مرضی در قلوب آنان باشد.
وی اظهار داشت:در ایامی که حجاب در جامعه به شدت آسیب دید مراقبت بیشتری نیاز است که انسان چشمان خودش را مدیریت کند تا قلب را مدیریت کرده باشد.
آیت‌الله رشاد خاطرنشان کرد: همه حرکات و رفتار و منش طلبه، حساب و کتابی ویژه باید داشته باشد، در این شرایط طلاب باید توجه بیشتری داشته باشند؛ طرز نگاه طلبه باید با حیا همراه باشد.
وی ادامه داد:یکی از انواع مرض قلب، آلودگی است که به واسطه چشم به وجود می‌آید، اینکه انسان نسبت به نامحرمان چگونه برخورد کند که بسیار خطرناک است، انسان‌های ضعیف النفس وقتی با چشم می‌بینند هوس می‌کنند پس باید ندید تا هوس نکرد.
رئیس و موسس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تصریح کرد:در برخی آیات مرض قلب را به نفاق می‌داند نفاق از بدترین امراض قلب است نفاق دارای مراتبی است و یکی از این مراتب ریاست.
وی بیان کرد:همان طور که هر چیزی خلوص دارد، تقوا نیز خلوص دارد، گاهی ناخالصی وارد این تقوا می‌شود و افراد ریان می‌کنند، در این باره ریا و نفاق از جمله امراض قلب است.
آیت‌الله رشاد عنوان کرد:یکی از امراض کلان، مرض قلب است،شاید بتوانیم اوصاف مفصل در آیات و روایات را دسته‌بندی کنیم و چه خوب است طلاب در این زمینه مقالات و رساله‌هایی بنویسند.
وی گفت:باید امراض را از قلب دور کنیم، نظام علی و معلولی در جهان حاکم است اگر کسی هدایت بپذیرد، هدایت در او افزون می‌شود، همین‌طور ذلالت و مرض این گونه‌اند و این مساله در مرض‌های ظاهری نیز هست، باید پیشگیری کرد و اجازه ندهیم امراضی به وجود بیاید و در این باره مرض‌های خفیف را دست کم نگیریم چون به مرور افزوده می‌شود.
رئیس شورای حوزه‌های علمیه استان تهران افزود:زیاد شدن امراض اثر فعل انسان است و هر چه جلوتر می‌رود افزوده می‌شود، وقتی به امراض توجه نشود، تشدید می‌شود، در این باره تکذیب حق و توحید و تکذیب آیات الهی از امراض است .و این ها دچار عذاب دردناک هستند.
وی اظهار داشت:باید مراقب باشیم نفسانیات و عیوب و رذایل در قلب ما رسوخ نکند، وقتی عیوب ظاهری را به ما گوشزد می‌کنند خوشحال می‌شویم و رفع می کنیم اما عیب باطنی را که متذکر شوند ناراحت می‌شویم و گاهی به دل می‌گیریم و کینه می‌شود و نه تنها تشکر نکنیم اعتراض می‌کنیم.
آیت‌الله رشاد بیان کرد:تشخیص امراض دشوار است، امراض جسمی مشخص اند، اما امراض باطنی قابل تشخیص نیست و چه بسا دیگران بهتر از ما عیب ما را ببینند و تشخیص بدهند وقتی تذکر دادند برویم آن را معالجه کنیم و به توبه بپردازیم تا این امراض باطنی را از بین ببریم.
وی تصریح کرد:باید بتوانیم آسیب‌ها و آفات معنوی و باطنی را بپذیریم و آن را درمان کنیم، چشم مهم‌ترین دریچه قلب است و باید مراقب باشیم آلوده نشود و اگر آلوده شود گرفتار می‌شویم؛ قلب و چشمان آلوده راهی به درگاه الهی ندارد.