به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه»، آیت الله علی اکبر رشاد، در همایش علمی «هم اندیشی فقه نظام ساز» که امروز در محل موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا(ع) و از طریق فضای مجازی برگزار شد، با بیان اینکه روش شناسی منسجم و مدونی به عنوان روش شناسی فقه نظام ساز در اختیار نداریم، اظهار داشت: بنا بر این باید راهی را طی کنیم تا بتوانیم به چنین روش شناسی دست پیدا کنیم زیرا بالفعل یک روش شناسی کامل نداریم هرچند ظرفیت ذاتی فقه اهل بیت(ع) و دانش های روش شناختی و خاصه دانش اصول فقه بسیار بالا است.
وی افزود: دانش اصول فقه می تواند داده های بسیاری را در حوزه روش شناسی فقه نظام ساز و فقه نظام دار و نظام پرداز در اختیار ما قرار بدهد. اما آنچه که هست کفایت نمی کند.
تولیت موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا(ع) ابراز داشت: یکی از آفاتی که در روزگار ما ظهور کرده این است که پیوسته میراث معرفتی بازمانده از سلف را مورد تخطئه قرار می دهیم و علی‌الدوام آنچه را که به کف داریم را کوچک نمایی کرده و بی ارزش نشان می دهیم که این آفت بسیار بزرگی است.
رئیس شورای حوزه علمیه استان تهران ادامه داد: البته کسی نمی گوید اصول فقه و یا فقه موجود بی عیب و نقص است اما آنچه که آفت امروز جامعه علمی و حوزوی ما است اینکه ما صرفاً به اصطلاح نیمه خالی لیوان را می بینیم و توجهی به آن نیمه پر لیوان نداریم یعنی نمی گوییم فقه و اصول فقه موجود چه ظرفیت ها، ظرافت ها، مواهب، معالم و امتیازاتی را حائز است.
استاد رشاد با بیان اینکه باید از همین فقه و اصول فقه موجود برای تولید فقه نظام بهره بگیریم، ادامه داد: یکی از مباحث بسیار مهم که در اصول فقه موجود مطرح می شود، بحث تقسیم احکام است که چنانچه به صورت منسجم و کاربردی تدوین می گردید، معلوم می شد که همین مبحث اصول فقه چقدر می توانست ما را در تولید فقه نظام توانمند سازد.
وی گفت: یکی از مباحث اصول فقه احکام وضعی است که اقسام فراوانی دارد و این اقسام غالباً در موضوع شناسی بسیار کارآیی دارد و برخی از این اقسام در ساماندهی امور و شئون کارآیی بسیاری دارند. یعنی در نهادسازی می توان از حکم وضعی بهره بگیریم چون نهادسازی از جنس همان حکم وضعی است.
تولیت موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا(ع) ابراز داشت: اگر بخواهیم روش شناسی تولید فقه نظام را با استفاده از ذخایر غنی دانش اصول فقه که میراث بزرگ سلف صالح است، طراحی کنیم، چه کار باید انجام بدهیم؟
وی افزود: برای این منظور می شود مراحلی را پیشنهاد داد. اول اینکه در مرحله اول ما فقه نظام را بشناسیم. فقه نظام چیست؟ این سوال دغدغه و مسئله جدیدی برای فضلای جوان حوزوی است و تلقی های گوناگونی از این عنوان وجود دارد و طبعاً برخی از این تلقی ها با هم قابل جمع نبوده و با هم تباین دارند. در حالی که باید این تلقی خود را معین و مشخص کنیم و با توجه به تلقی پذیرفته شده به سمت تولید روش قدم برداریم.
استاد رشاد در پایان با بیان اینکه مراد ما از فقه نظام؛ فقه نظامند، نظام ساز و نظام پرداز است، گفت: دومین مسئله ای که باید مورد توحه قرار بگیرد تبیین مدل معرفتی است که ما برای تولید معرفت دینی باید از آن استفاده کنیم.
