عده‌ای مسأله رفراندوم را پیراهن عثمان کرده‌اند/ امروز جهاد تبیین، رسالت سنگین علما، فضلا و طلاب حوزه است.
رئیس شورای حوزه های علمیه استان تهران، در آغاز درس خارج فقه خود که در حوزه علمیه امام رضا (ع) برگزار می شود، با اشاره به جنجالی که اخیرا برخی پیرامون استفاده از سازکار همه پرسی در احراز نظر مردم در امور اجتماعی و سیاسی به راه انداخته اند، گفت: عده‌ای مسأله رفراندوم را پیراهن عثمان کرده‌اند و با شعارهای پوپولیستی، غوغا و عوام فریبی می‌کنند.
آیت‌الله رشاد در جمع طلاب و فضلای حوزه اظهار داشت: گاهی عده‌ای از سر دلسوزی و اخلاص درباره مسائل سیاسی سخن می‌گویند هرچند ناصواب، مانعي ندارد. برخی دیگر از تفنن و وقت گذرانی وارد بحثهای سیاسی می‌شوند اما منصفانه و خردمندانه سخن می‌گویند باز مانعی ندارد، بهتر از همه کسانی‌اند که با دغدغه های علمی و به انگیزه گره گشايی از معضلات و مشکلات کشور و جامعه به بحث می پردازند؛ اما برخی در داخل یا خارج از سر غرض و مرض وارد بحث می‌شوند و از تحریف و توهین و دروغزني و ارتکاب هر رذیلت دیگری ابا و احتراز نمی‌کنند، یک مطلب عادی را دست می‌گیرند کاه را کوه می‌کنند و درباره آن قلم می‌زنند و قصه‌پردازی می‌کنند، غوغا و جنجال اخیر بر سر رفراندوم، یکی از این مسائل است. این رفتارهای غیرعلمی و غیر اخلاقی مایه تاسف است.
رئیس و مؤسس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی افزود: بحثهای نظری در حوزه‌های مختلف اعم از فلسفه و کلام و مسائل اجتماعی و سیاسی بسیار مطلوب است، اما برخی گویا مبتلا به نوعی بیماری‌اند که هزار و یک مسأله خوب و واقعی و مفید را نمی‌بینند اما در یک مقوله ای که در کشور مطرح می‌شود و ممکن است پیرامون آن غوغایی راه افتاده و به یک مسأله چالشی بدیل شود و مدتی جامعه را مشغول و آرامش مردم را مخدوش کند، وارد بحث می‌شوند.
وی تصریح کرد: اخیراً رهبر معظم انقلاب در دیدار سالانه با دانشجویان در پاسخ به یکی از دانشجویان فرمودند: «اولا: در هیچ جای دنیامعمول نیست که همه امور را به همه پرسی بگذارند. و ثانیاً: همه امور قابل همه پرسی نیست. ثالثاً: برخی مسائل فنی است و نیاز به کارآشناسی و تخصص دارد و همه مردم نمی‌توانند نسبت به آن نظر بدهند. اصحاب حل و عقد باید وارد بحث و بررسی بشوند و تصمیم بگیرند. چنانکه در همه جا این نوع امور را به صاحب نظران می سپارند. رابعا: استفاده از روش رفراندوم در امور عادی آن هم بطور مکرر که لازمه اش به میدان آمدن توده‌هاست مایه اختلاف و دسته بندی های اجتماعی و موجب جدل و تعارض میان اقشار مختلف و دوقطبی سازی می‌شود. اما روش های دیگر کمتر این عوارض را دارد. خامساً: رفراندوم روش بسیار پرهزینه ای برای کشور است. و سادسا: اجرای رفراندوم امر بسیار وقت گیری است، گاه شش ماه تمام کشور را درگیر می‌کنند. بالاخره مساله به این سادگی نیست که همه چیز را به همه پرسی احاله کنیم. »
این نکات تمام مطلبی است که حضرت آقا درآن جلسه مطرح کرده اند؛ کجای این مطالب اشکال دارد؟ انصاف و وجدان و مروت کجا رفته که این همه جنجال و غوغا راه انداخته اید؟ رفراندوم یکی از روش های دریافت نظر مردم است، راه‌های مختلفی برای ابراز رأی و نظر مردم وجود دارد و در کشور مرتب از آن راهها استفاده می‌شود.
آیت‌الله رشاد تصریح کرد: قانونی اساسی، مسائلی را که باید برای حل آنها می‌توان از همه‌پرسی و رفراندوم استفاده کرد تا مردم نظرشان را نسبت به آنها بیان کنند مشخص کرده، در غیر این موارد، قانون اجرای رفراندم را مقرر نکرده است. علاوه بر این، همه‌پرسی بالمعنی الاعم هر روش و سازکار مطمئن و قانونی است که رأی و خواست حقیقی مردم را در مورد مسايل منعکس کند. بدین سان همه‌پرسی مصادیق و شیوه‌های متعددی دارد، برای نمونه در سازکار انتخابات نوعی همه پرسی است. در ایران در مقطعی مردم به یک فرد با مجموعه‌ای از برنامه‌ها و ادعاها برای ریاست جمهوری رأی می‌دهند و در مقطع دیگری به یک فرد دیگری به عنوان رئیس جمهور رأی می‌دهند که برخلاف آراء و ادعاهای نفر قبلی وای در میدان گذاشته است و این نشان می دهد که انتخابات در ایران، به‌راستی نمایانگر خواست و ارادۀ جامعه است و ساختار رسمی، تابع چرخش‌ها و نوسان‌های سیاسی خود مردم است.
وی عنوان کرد: اینکه در برهه‌ای مردم به فردی رأی می دهند و در برهه‌ای دیگر 180 درجه می‌چرخند و رأی خود را به دیگری می‌دهند نیز طبیعی است، چرا که مردم می‌خواهند ببینند چه کسی کشور را به خوبی اداره می‌کنند و یا گاهی هم به این دلیل است که کاندیداها، حرف‌هایی می‌زنند و وعده‌هایی می دهند که خوشایند مردم است و به کاندیدایی رای می دهند اما وعده ها عملی نمی‌شود و مردم چرخش می کنند. این پدیده از سویی حاکی تعیین کننده بودن رای و نظر مردم امر مهم کشور است، از سوی دیگر نشاندهنده آن است که برخی مردم را فریب می دهند و مردم فریب می خورند.
رئیس حوزه علمیه امام رضا (ع) در ادامه خاطرنشان کرد: به هر حال، این نوع انتخابات نوعی همه پرسی مستقیم و بلاواسطه است.
وی گفت: گاه همه پرسی در برخی امور غیرمستقیم و بالواسطه است، وقتی در مجلس شورأی اسلامی باید 300 نفر انتخاب شوند و مردم به جمع و گروه و جریان خاصی قرار است رأی بدهند در اینجا همه‌پرسی با واسطه است، اما در عین حال، نمایندگان با رأی خود از طرف مردم، به قوانین رأی می‌دهند و در مجلس اگر حرفی زده شود موضع مردم قلمداد می‌شود.
آیت‌الله رشاد افزود: وقتی نمایندگان مجلس برای قانون‌گذاری در همه‌پرسی‌های درون مجلس شرکت می‌کنند، در واقع مردم به طور غیرمستقیم در قانون‌گذاری شرکت کرده‌اند و جامعه نیز نمی‌گوید هرچه قانون در کشور باشد باید برای آنها همه‌پرسی برگزار کنیم چراکه چنین موضوعی، عملی و حتی متعارف و معقول نیست.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تصریح کرد: لذا در اینجا با واسطه عمل می‌کنند، و البته روشن است که مردم باید تلاش کنند کسانی را انتخاب کنند که نتیجه اصلی را بگیرند، چراکه ممکن است نمایندگان در مجلس تصمیمی بگیرند درحالی‌که نظر مردم، مسأله دیگری بوده است، اما در مجموع نمی‌توان هر موضوعی را به همه‌پرسی و رفراندوم بگذاریم بلکه باید حسب مورد از شیوه‌های دیگری استفاده کنیم که عملی باشد.
وی عنوان کرد: بنابراین همه‌پرسی، تنها روش پی‌بردن به آرا و امیال افراد و آحاد جامعه نیست و فقط در موارد خاص که قانون مشخص کرده اتفاق می‌افتد و در هر موضوع و مسأله‌ای نمی‌توان همه‌پرسی برگزار کرد.
آیت‌الله رشاد اظهار داشت: یک بار با همه‌پرسی قانون اساسی تصویب شده است و بار دیگر با همه پرسی مواد و مواردی از آن با همه پرسی اصلاح شده؛ نمی‌توان قانون اساسی را دم به دم به همه‌پرسی گذاشت، در برخی از کشورها مانند انگلیس مدعی دموکراسی، نظام پادشاهی و سلطنتی حاکم است و حتی قانون اساسی ندارد، و عجوزه ای به عنان ملکه در رأس امور قرار داشته که 70 سال با هزینه هاب گزاف و بی خاصیت حکومت کرده، کسی از همه پرسی سخن نمی گوید ، اما همین عقب افتاده ها در بی بی سی فارسی برای ما نسخه می پیچند!!!
آیت‌الله رشاد تصریح کرد: برخی کشورها مانند بعضی ممالک عربی منطقه، قانون اساسی ندارند، انتخابات ندارند، کشور را قرون وسطایی اداره می کنند، حتی زن ها را به مسجد راه نمی دهند و در مسائل سیاسی برای آنها هیچ حق و نقشی قائل نیستند، در حالی که در رسانه هایشان برای ایران نسخه می پیچند!!!
آقایی که دلداده و بسا سرسپرده همین حاکمان ضد زن باشد، اخیرا قیافه روشنفکری گرفته زن بی حجاب را وارد مسجد می کند و عکس و فیلم می گیرد و منتشر می کند تا بگوید من طرفدار آزادی زن هستم!!! این بسیار مضحک است.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی عنوان کرد: برای همه‌پرسی، روش‌های مختلفی وجود دارد، اما عده‌ای مسأله رفراندوم را پیراهن عثمان کرده‌اند و هر روز در این باره می‌نویسند، این رسم این شیوه سیاست‌مداری عقلانی تلقی نمی‌شود، اگر کسانی که سیاسی‌اند و می‌خواهند در مسائل سیاسی ورود کنند باید در این مسائل به طور علمی و منطقی و اساسی و منصفانه ورود کنند و مرتب ذهن جامعه را مشوش نکنند تا کشور در یک فضای آرام و معقول، مسیر طبیعی خودش را بپیماید.
وی خاطرنشان کرد: در میان فقها، کمتر کسی را سراغ داریم که موضوع جمهوریت را عنصر جوهری و رکن نظام اسلامی بدانند؛ اما رهبر انقلاب جمهوریت و مردمسالاری را عنصر جوهری و رکنی ساختار نظام اسلامی میدانند . در این موضوع حسب مباحث فقهی، امام خمینی(ره) یک رأی دارند و رهبر انقلاب رأی دیگری دارند.
آیت‌الله رشاد گفت: در آرای فقهی و فنی حضرت امام خمینی(ره) موضوعی نداریم که درباره جمهوریت و انتخاب بحث کرده باشند، اما رهبر انقلاب تصریح دارند جمهوریت عنصر جوهری و رکنی نظام است، در کشور ما نیز طبق قانون اساسی همه امور را به رأی می گذارند.
وی افزود: بعید می‌دانم در عالم جایی وجود داشته باشد که مانند کشور ما همه مسائل خطیر به رأی مردم گذاشته شود. در مرحلۀ تحقق نظام جمهوری اسلامی که در تاریخ بشر بی‌نظیر است 98.2 مردم به نظام جمهوری اسلامی ایران رأی دادند و اصل قانون اساسی نیز همه‌پرسی شد و حتی رهبری نیز با رأی مردم با واسطه انتخاب شد.
رئیس شورای حوزه‌های علمیه استان تهران تصریح کرد: جهت اداره شهرها و شهرداریها، قصبات و حتی روستاهای کوچک شورایی با رای مردم انتخاب می شود، اما در اینجا عده‌ای با بیان‌های مشوش و معوج و سوگیریهای غرض ورزانه و بیماردلانه دربارۀ کاربرد رفراندوم، ذهن مردم را تخریب می‌کنند.
آیت‌الله رشاد عنوان کرد: بسیاری از مسائلی که در جامعه مطرح می‌شود نیاز به تبیین دارد باید بدانیم جهاد تبیین، رسالت سنگینی برعهده طلاب، فضلا و علما می نهد .
وی تصریح کرد: ما در جنگ ترکیبی گسترده ای درگیریم اما قله این جنگ، شناختی است و دشمنان و دژخیمان در قالب جنگ شناختی، ذهن‌ها را تخریب و با شایعات، در جامعه بدبینی ایجاد می‌کنند.
رئیس و مؤسس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی خاطرنشان کرد: در اینجا دشمن توانست با فوت طبیعي دختری که دچار بیماری زمینه‌ای و پیشینی بوده چنین هجمه‌ای را علیه نظام و امنیت و ارزش‌ها صورت داد، اما در امریکا سالی دوهزار نفر با اسلحه گرم کشته می‌شوند و کسی صدایش در نمی‌آید. این یعنی ما در وظیفه جهاد تبیین دچار قصور بلکه مرتکب تقصیر هستیم.