آیت‌الله رشاد:

قلب‌هایی که قساوت دارد نور خدا و حقیقت در آنها نفوذ نمی‌کند/قساوت، یکی از امراض قلب باطنی انسان است

تولیت حوزه علمیه امام رضا(ع) گفت: قلب‌هایی که قساوت دارد نور خدا و حقیقت در آنها نفوذ نمی‌کند

آیت الله علی اکبر رشاد در درس اخلاق در جمع طلاب اظهار داشت: شناخت اوصاف قلب که گرانیگاه سلامت و سقامت است اهمیت زیادی دارد، چنان که قلب ظاهری و قلب جسمی نیز در بدن هم کانون و محور گرانیگاه سلامت بدن و سقامت بدن است قلب باطنی نیز این گونه است.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان کرد: آن چه در آیات و روایات از این واژه استفاده شده عمدتا مراد قلب باطنی است و همین طور که ممکن است در طب اوصاف و وضعیت‌ها و حالت‌های مثبت و منفی گوناگون برای قلب جسمی قابل طرح باشد برای قلب باطنی نیز صفات و احوال مثبت و نیز منفی فراوان درج شده است.

وی تصریح کرد:در قرآن کریم چیزی حدود 60 وصف و بحث اجمالی را به دست آورده‌ایم و در روایات 607 بحث و حالت مثبت و منفی در مورد قلب به دست آمده است.

آیت‌الله رشاد عنوان کرد: قلب مریض یکی از اوصاف منفی است، از دیگر اوصاف منفی قلب، قساوت است قلب قاسی، قلب لاحی، قلب گنهکار، متکبر، غلیظ، قلب قفل، قلب ذائق، قلب متحیر و شکاک از جمله ویژگی‌های قلب دارای قساوت است.

وی خاطرنشان کرد:بی ثباتی و ناپایداری قلب یک بیماری عجیب و از سخت ترین بیماری هاست و علاج آن بسیار دشوار است این گونه افراد زندگی سختی دارند و بسیاری از این افراد عاقبت به شر می شوند.

رئیس شورای حوزه‌های علمیه استان تهران گفت: ما قلب رائن و قلب متغلب و پیوسته دگرگون شونده داریم که برخی صفت و برخی حالت است، صفت به وضعیتی اطلاق می‌شود که تا حدی ثبات دارد و به نحوی از درون و حالت ذاتی داشته باشد اما حالت ثابت نیست.

وی افزود: صفت به چیزی گفته می شود که ثبات داشته باشد و حالت از واژه حال در واقع چیز متغیری بوده و ثابت نیست، آن چه از وضعیت‌های قلب چه از حیث مثبت یا منفی ذکر شده می‌تواند در یک دسته‌بندی کلان به این دو مرتبه تقسیم شود که برخی وصف و برخی حالت‌اند.

آیت‌الله رشاد اظهار داشت:شاید قساوت از صنف وصف باشد نه حالت، چون این گونه نیست که به زودی ذایل شود، بلکه قلب کسی اگر قاسی شود تبدیل به صفتی خواهد شد و صورت شناور و به زودی ذایل پذیر نیست.

وی بیان کرد:به نظر می‌آید که قساوت از این قسم است حالتی است که در قلب باطنی انسان به وجود می آید همان طور که در قلب ظاهری نیز ممکن است این حالت وجودداشته باشد.

مؤسس و رئیس حوزه علمیه امام رضا(ع) عنوان کرد: قرآن نسبت به کسانی که در قبال ایمان، مقاومت می کنند و آن را نمی پذیرند و نهی الهی در آنها تاثیری ندارد و از ساحت الهی بریده می شوند راجع به این ها می فرماید جَعَلْنا قُلُوبَهُم قاسِیة، این ها قلبی قسی دارند، این بدان معنا نیست

وی تصریح کرد:جعلنا به معنای این نیست که خداوند به صورت جبری چنین کاری را انجام دهد، دربسیاری از آیات که مطالب منفی را به ذات باری تعالی نسبت می‌دهد مثلا نسبت به قارون می‌گوید ما ثروت زیادی به او دادیم بدان معنا نیست که خدای متعال بی‌علت و بدون در نظر گرفتن زمینه هایی چنین کاری انجام دهد.

آیت‌الله رشاد خاطرنشان کرد:در واقع این گونه نیست که خدای متعال بی هیچ زمینه و منشایی بفرماید من چنین کاری را انجام داده‌ام و در حقیقت علت را در فرد ایجاد می‌کند، چون علیت را از خدای متعال گرفته اند یعنی این خواص را خدای متعال قرار داده است ولو اینکه این علل را خود فرد به کار ببرد خود انسان به خاصیت علل پی ببرد و این خاصیت‌ها را عملی کند یعنی از نظام علی که خداوند امر فرموده انسان استفاده می‌کند.

وی اظهار داشت:انسان این خاصیت‌ها را ایجاد نکرده است، بلکه خدای متعال نظام علیت را ایجاد و انسان از آن استفاده می‌کند پس هم خداوند و هم انسان نقش دارد، اما نقش اصلی از آن خداست که این اسباب را فراهم کرده است.

رئیس شورای حوزه‌های علمیه استان تهران گفت:خداوند این قدرت را به انسان داده تا به خواص پی ببرد و آن را به استخدام درآورد،اینکه به ذهن انسان خطور کند از نعمت استفاده کند ارادی نیست و خداوند این زمینه را به وجود آورده است.

وی افزود:انسان موجودی بی‌اختیار نیست و از نظام علی و معلولی که خداوند آفریده بهره برداری می‌کند خداوند این ابزار را در اختیار انسان نهاده و انسان نیز می‌تواند از آن به نحو خوبی بهره بگیرد.

آیت‌الله رشاد بیان کرد:افراد قسی‌القلب و کسانی که در برابر ایمان تسلیم نمی‌شوند و کسانی که از کنار نهی الهی، بی‌اعتنا عبور می‌کنند قلبی تیره دارند و قلب‌هایی که قساوت دارد نور خدا و حقیقت در آنها نفوذ نمی‌کند.

وی تاکید کرد:برای اینکه انسان از امر و نهی الهی اطاعت کند باید تسلیم باشد و این امر توفیق می‌خواهد و این بدان معناست که اسباب فراهم شود، توفیقی که خداوند به انسان می‌دهد از خود انسان در دوری جستن از معاصی شروع می‌شود.

تولیت حوزه علمیه امام رضا(ع) عنوان کرد:خداوند فیض مطلق است و امر و نهی فرموده تا منافع انسان تامین شود از خدا بخواهیم توفیق این را به ما بدهد که گوش به فرمان خداوند باشیم.

وی تصریح کرد:معصیت، اسباب قصاوت قلب می‌شود و این گونه قلب نفوذ ناپذیر می‌گرددو دل نمی شکند و خیر و حق درون این قلب نمی‌تواند ورود کند، ر حالی که با ذکر الهی و حالات دعا، قلب نرم می شود.

آیت‌الله رشاد خاطرنشان کرد:گریه، دل را نرم می کند انسانی که اهل گریه هست اهل نشاط نیز هست چون دل صیقل خورده و شفاف شده است، قسی یعنی تیرگی در قلب و حقایق و نورالهی در این قلب منعکس نمی شود.

وی گفت:عضو قلب، برای مومن و کافر به یک اندازه از نظر جسمی نرم است اما منظور از قسی القلب، به لحاظ معنوی است.

رئیس شورای حوزه‌های علمیه استان تهران عنوان کرد:باید به عنوان طلبه دریچه دل را به روی هر چیز و هر کسی باز نکنیم چون سلامت را از دست می دهد از طرفی قلب را نباید به روی هر چیزی بست دلی که به روی اوامر الهی بسته شود سیاه و تیره می‌شود و نوری در آن نمی رود.