طلبه باید انعکاس وجودی استادش باشد / نظام قدیم حوزه «استادمحور» بود

طلبه باید انعکاس وجودی استادش باشد / نظام قدیم حوزه «استادمحور» بود

به گزارش خبرنگار آیین و اندیشه‌ی خبرگزاری فارس، نخستین اجلاس اساتید حوزه‌های علمیه استان تهران صبح پنج‌شنبه ۷ اسفند ماه با حضور آیت‌الله رضا استادی عضو جامعه‌ی مدرسین حوزه‌ی علمیه‌ی قم؛ آیت‌الله علی‌اکبر رشاد رئیس شورای عالی حوزه‌ی علمیه‌ی استان تهران و حجت‌الاسلام والمسلمین حبیب‌الله غفوری مدیر حوزه‌ی علمیه‌ی استان تهران در مصلای حرم حضرت عبدالعظیم حسنی برگزار شد.

آیت‌الله رشاد در این اجلاس با مقایسه‌ی نظام آموزشی حوزه‌ و دانشگاه، بیان داشت: گاهی استاد یک متن روان می‌نویسد و در شب امتحان شاگرد آن متن را می‌خواند و امتحان می‌دهد، ملاک این نوع آموزش حافظه است و محصل تا سطحی جلو نرود به او مدرک نمی‌دهند، اما در نظام آموزشی پرورش‌مآل شیوه‌ی امتحان و ارزشیابی متفاوت است.

وی افزود: بنای نظام آموزشی پرورش‌مآل بر حافظه نیست؛ بلکه بنا بر این است که استاد، شاگرد را پرورش دهد و لازمه‌ی این مهم آن است که استاد با شاگرد ممارست و مداومت داشته باشد. امروز در حوزه‌ها ۱۶ جلسه برای ترم لحاظ می‌شود و عمر مفید کلاس‌ها ۹ جلسه است و پس آن نیز طلبه نمره‌اش را می‌گیرد و ترم بعد با استاد دیگر درسش را ادامه می‌دهد.

ایشان با اشاره به نکته که در گذشته طلاب ۱۰ تا ۳۰ سال با یک استاد، دروس حوزه را سپری می‌کردند، ابراز داشت: شیخ مفید شبی خواب حضرت زهرا(س) را دید که حسنین(ع) را برای یادگیری فقه پیش وی آوردند؛ فردای آن روز خانمی همراه با دو کودک به در منزلشان آمد و گفت: این دو را آورده‌ام تا به آنها فقه بیاموزید، و شیخ مفید دو کودک را آموزش می‌دهد، در واقع استاد سیدرضی و سیدمرتضی شیخ مفید بود و آنها نیز انعکاس وجودی و تبلور وجودی استادشان شدند.

وی ادامه داد: در نظام آموزشی پرورش‌مآل بنا نیست استاد حافظه شاگرد را پر کند، بلکه بحث تربیت است، عمده‌ی آثار اساتید را شاگردان می‌نویسند، در آثار استاد شاگرد هم مباشرت دارد، رابطه‌ی استاد و شاگرد رابطه‌ی مراد و مریدی است، استاد نباید تنها معلم باشد و شاگرد هم نباید تنها متعلم باشد.

رئیس شورای عالی حوزه‌های علمیه‌ی استان تهران با تأکید بر اینکه استاد باید تمام وجودش درس‌آموزی باشد، خاطرنشان کرد: استاد در تعبد، مهارت ‌گفتار و… مراد، مرشد و پرورش‌دهنده است. در دوره‌ای نسبت به نظام آموزشی حوزه انتقاد داشتم، اما دیدم تا برخی موارد تصحیح نشود نمی‌توان انتقاد کرد؛ زیرا نظام آموزشی دانشگاهی ما که متأثر از نظام آموزشی غربی است، وارد حوزه‌های علمیه نیز شده است. در گذشته طلاب لمعه و شرح لمعه را با زمان بیشتری درس می‌گرفتند،‌ اما اکنون زمان کوتاه و مباحث فشرده شده است.

وی با اشاره به برخی متون درسی حوزه، مانند لمعتین و رسائل و مکاسب که از استحکام و قوام علمی برخوردار هستند، افزود: چرا هنوز لمعه جایگزین ندارد ـ ما شاگرد شهیدین هستیم ـ یا چرا مکاسب جایگزین ندارد، چون ما در نظام آموزشی کنونی فقه جامع نداریم.

آیت‌الله رشاد اظهار داشت: یکی از دلایلی که اجازه نمی‌دهیم طلاب غیرحضوری درس بخوانند، همین است چون باید رابطه‌ی مراد و مریدی، نفس به نفس وجود داشته باشد، چون هویت شاگرد، هویت استاد است، در نظام آموزشی پرورش‌مآل استاد، محور است و این شاگرد است که تقریرات استاد را می‌نویسد، و اگر به این مهم دقت نکنیم، شرایط از دست ما خارج می‌شود.

دیدگاهتان را بنویسید