گزارش سفر سریلانکا
خلاصه گزارش سفر و مذاکرات مقدماتی
«گفتوگوی اندیشمندان مسلمان و بودیست» در سریلانکا
شنبه شب ۲۸/۹/۷۷ ش برابر با ۲۹ شعبان ۱۴۱۹ ق مطابق با ۱۹ دسامبر ۱۹۹۸ م به منظور انجام ملاقاتهای مقدماتی و مذاکرات علمی جهت برپایی کنفرانس گفتوگوی اندیشمندان مسلمان ـ بودیست، از طریق دبی به کلمبو عزیمت کردیم، حدود ۱۲ ساعت طی مسیر به طول انجامید.
پس از وصول به کلمبو، برای رفع خستگی مسیر طولانی و پرمشقت، یکشنبه عصر مختصری به استراحت سپس با مشاوره مسئولین ایرانی در سریلانکا برنامههای این سفر یک هفته تنظیم شد. استقبال و مواجهه متخلفانه و صمیمانه سرپرست رایزنی جناب آقای برخورداری و سفیر جمهوری اسلامی جناب آقای الموتی در آغاز ورود مایه دلگرمی، و ادامه همراهی آنان به خصوص برخورد بسیار مؤمنانه و مسئولانه شخص سفیر تا پایان سفر الحق سرمایه کامیابی این ماموریت بود. رابط دوستانه سفیر و نماینده فرهنگی نیز ستودنی است.
سریلانکا (جزیره سیلان) دارای حدود بیست میلیون نفر جمعیت، کانون چای جهان و برخی از انواع ادویه، و نیز مرکز میوههای جنگلی و شبهقارهای است. این جزیره از کهنترین کانونهای بودیسم و اکثریت مردم آن بودایی مسلک و سینهالی زبان و اقلیت اول مسلمانند، مسیحیان و هندوان نیز بخش کوچکی از جامعه مذهبی سریلانکا را تشکیل میدهند. مسلمانان تامیل زبانند و منطقه تمرکز جمعیت مسلمان شرق و شمال شرق جزیره و منطقه حائل و مماس با منطقه آشوبزده تامیننشین است و این خود اکنون مایه مشکلات عدیدهای برای آنان است و وفاداری مسلمین به دولت مرکزی و عدم پیوستن آنان به تامیلها سبب فزونی اعتبار و احترام آنان در نزد دولت و ملت گردیده، زیرا همراهی مسلمین با همزبان استقلالطلب خود به معنی تجزیه سهل و سریع جزیره است. مسلمانان تاوان بس ستنگینی را در این راستا پرداختهاند.
* دوشنبه ۳۰ آذر ۷۷ / ۲۰ دسامبر ۱۹۹۸
ـ ۳۰/۱۰ صبح: بازدید از فدراسیون سراسری بودایی سریلانکا؛ فدراسیون در یک مجموعه سادهای مستقر است، وظیفه اصلی فدراسیون ارائه خدمات و پشتیبانی معابد و مانکها است، یازده هزار معبد و سیویک هزار مانک با این مرکز مرتبط هستند.
مدیران فدراسیون بر ضرورت زمامداری روحانیون و استقرار حکومت دینی در جوامع به مثابه راهکار حل معضلات جوامع تأکسد میورزیدند، طرح مباحث اجتماعی در گفتوگوی بین اندیشمندان مسلمان و بودیست مورد پیشنهاد آنان بود، مدیریت فدراسیون لزوماً به عهده مانکها نیست.
ـ ۳۰/۳ بعدازظهر: طبق برنامه با رهبر فرقه آماراپورا (برمیزنیکایا) که یکی از چهار فرقه بودایی سریلانکا است، ملاقات انجام شد. گفتنی است: بودیسم به دو مذهب عمده ماهایانا و هینایانا (تراودا) تقسیم میشود، مسلک بودیسم در جزیره سیلان از چهار گروه به شرح زیر تشکیل میشود:
بودیسم
ماهایانا
هینایانا (تراودا)
سیامی نیکایا
مالواته چپتر
عسگیریه چپتر
برمیزنیکایا
آماراپورا
رامانایا
با رهبر فرقه آماراپورا که مردی ۸۵ ساله است، راجع به گذشته و تحصیلات او، برنامههای مرکز وی بحثهایی گذشت، از ۱۱ سالگی به سلک مانکی در آمده و به مراقیه پرداخته است. تحصیلات آکادمیک ندارد. خود را کتوم وانمود میکرد و از پاسخ پرسشهای مربوط به تجربه معنوی خود استنکاف میکرد.
مانکهای جوان ۴ صبح از خواب بیدار میشوند، روزانه دو بار برنامه مدیتشن دارند، (هر بار نیم ساعت) ۴ صبح به نظافت محوطه میپردازند، ۵ صبح مراقبه میکنند، دو وعده نیز برک فست (افطار) میکنند (صبح و ظهر) و بعدازظهر تا غروب که هنگام استراحت آنان است جز مایعات غذای دیگری نمیخورند. بعدازظهر ۲ ساعت کلاس دارند و مراقیه دوم ساعت ۱۹ انجام میشود.
ـ ساعت ۳۰/۵: از مرکز انتشارات بودیسم بازدید شد، کتب زیادی در نمایشگته وجود نداشت قیمتها نیز بسیار گران بود.
* سهشنبه ۱/۱۰/۷۷ ـ ۲۱/DC/98
ساعت یازده صبح با آقای کشمتن جایاکودی، وزیر سه وزارتخانه فرهنگ، امور مذهبی و بودیسم ملاقات شد، ساختمان محل ملاقات مرکز ستادی سه وزارتخانه و بسیار ساده است، آقای جایاکودی قبلاً وزیر دفاع بوده؛ سوسیالیست است، شناخت و نظر مثبتی نسبت به ایران و انقلاب اسلامی دارد، دوست نزدیک نخستوزیر فعلی است، محتمل است در آینده خود این سمت را احراز کند. با آقای جایاکودی درباره مبانی و ضرورت و فوائد گفتوگوهای فرهنگی دینی صحبت شد. از اراده و اقدام هیأت ایرانی استقبال میکرد، وعده کرد ضمن پشتیبانی از کنفرانس پیشنهادی هیأت، دانشگاهیان و رهبران بودایی را به سمت آن ترغیب نماید.
بعدازظهر سهشنبه از هفتهنامه «نوامانی» (ندای بیداری) بازدید و با مدیران آن گفتگو شد، نشریه را مسلمانان اداره میکنند و هوادار ایران است، مواضع و مطالب ارزشمندی در نشریه مطرح میشود. مدیر مسئول آن آقای رزوی و مدیر داخلی آن آقای محمد طه فرمل، سردبیر آن نیز آقای اظهر حاجی است.
سپس از مرکز مطالعات اسلامی با مدیریت آقای مولوی لافیر مدنی، بازدید شد. عمده وظیفه مرکز دعوت به اسلام، نشر کتب، تولید و توزیع نوارهای صوتی و تصویری دینی است. آلبوم مسلمانان نو ایمان حاکی از استقبال بسیار خوب پیروان دیگر ادیان از اسلام است، به طور میانگین هر هفته شاهد گرایش یک یا دو نفر به اسلام هستند، این مرکز مدرسهای نیز جهت آموزش نوباوگان و نوجوانان تحت پوشش دارد.
اطلاع از اوصاف و خدمات شیخ یوسف حاجر (= حاج) امیر سابق جماعت اسلامی سریلانکا، ما را مشتاق دیدار وی ساخت و به بازدید منزل او شتافتیم، فرد متمکن و مبسوط الیدی بوده است، همه دارایی خود را صرف هواداری انقلاب کرده است، الان وضع مطلوبی ندارد. هنوز شیفته امام و انقلاب است و همچنان پنجاه و هفتی فکر میکند.
بازدید از یک معبد بودایی برنامه بعدی بود
* چهارشنبه ۲/۱۱
ساعت ۱۱ صبح، طبق قرارا پیشین، جلسه مذاکره با طرف اصلی برنامه منظور هیأت در مرکز مطالعات عالی بودیسم تشکیل شد جلسه با حضور تعدادی از مانکها و اساتید دانشگاههای: پالی و بودیسم، کلینا، جای واردناپورا، و رییس سابق دانشگاه پالی بودیسم سامان یافته بود.
در این جلس که: بسیار صمیمانه و در فضای مساعدی سپری شد راجع به موضوع هماندیشی (عدالت و صلح)، تعداد مقالات از دو طرف، تاریخ احتمالی توافق شد، قطعیت محل و زمان برگزاری به مشاوره بعدی در تهران و کلمبو موکول گردید.
ساعت ۳۰/۱۲ از نمایشگاه تجاری که برخی از شرکتهای ایرانی در آن حضور فعال و پررونق و سودآوری داشت بازدید شد.
عصر در جلسهای با شورای مرکزی بنیاد صلح بین ادیان شرکت جستیم، نمایندگان مسلمین، بوداییان، مسیحیان و هندوان در جلسه حضور یافته بودند. در این جلسه مواضع اسلام و ایران در خصوص روابط میان ادیان تشریح و مورد استقبال قرار گرفت.
شب در میهمانی آقای حاج محمد اشرف حضور یافتیم، آقای اشرف مسلمان و وزیر بنادر و کشتیرانی سریلانکا است، حزبی به نام کنگره مسلمانان تأسیس کرده و مدعی رهبری مسلمانان سریلانکا است.
او هوادار امام و همدل با انقلاب اسلامی است، سیاستمدار هوشمند و خوشفکری است. جلسه بسیار مفیدی بود، از هر دری سخنی به میان آمد.