به گزارش خبرنگار مهر، به همت گروه اخلاق پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه‌ی اسلامی و با همکاری حوزه‌ی علمیه‌ی امام رضا(ع) پیش‌همایش ملی فلسفه‌ی اخلاق؛ نکوداشت مقام علمی و اخلاقی آیت‌الله العظمی مجتبی تهرانی(ره)، چهارشنبه ۷ بهمن ماه با حضور علی‌اکبر رشاد، احمد بهشتی و امیر غنوی در سالن اجتماعات حوزه‌ی علمیه‌ی امام رضا(ع) برگزار شد.
آیت‌الله رشاد در این مراسم گفت: دین بر ۴ رکن معرفتی و شناختی استوار است. باورهای مقدس، گزاره هایی که ذاتاً متعلق ایمانند یعنی عقاید، و گزاره هایی که اگر ذاتاً متعلق ایمان نیستند اما از منابع دینی به دست می‌آیند یعنی علم و دسته سوم آموزه های بایسته‌ای که در همگی آنها ثواب و عقاب مترتب است. دسته چهارم آموزه‌های شایسته‌ای هستند که بر فعل ثواب و عقاب مترتب هستند یعنی اخلاقیات.
وی افزود: از آنجایی که در اسلام به اخلاق تأکید بسیاری شده، تا جایی که پیامبر اسلام(ص) به داشتن خلق عظیم مورد خطاب قرار گرفته، اهمیت اخلاق نشان داده می‌شود. خداوند می‌فرماید: «وانک لعلى خلق عظیم» عظمت اصلی آن بزرگوار به خلق عظیمشان است اگرچه اسلام، احکام مترقی و باید و نبایدهای بسیاری دارد اما بی‌شک اخلاق پیامبر اکرم(ص) اشرف شرایع است و اصولاً اخلاق پیامبر(ص) یک معجزه است.
رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه‌ی اسلامی ادامه داد: اگر به این معجزه پیامبر(ص) توجه کافی و لازم پیدا می‌کردیم امروز در دنیا به بی‌اخلاقی و بداخلاقی متهم نمی‌بودیم. پیامبر(ص) با توجه به خلق خوش، همه‌ی آحاد را به سمت خود جلب می‌کند. قرآن می‌فرماید اگر این‌طور نبود این‌قدر مردم شیفته و عاشق تو نمی‌شدند.
رشاد تصریح کرد: مسلمانان در حالی به بی‌اخلاقی و بداخلاقی متهم می‌شوند که اخلاق یکی از ارکان دین ما و معجزه دوم پیامبر(ص) بعد از قرآن است. ما اهتمام کافی به اخلاق نکردیم. مردم آینه‌دار علمای فقهی، کلامی و علمی و فکری جامعه خویش هستند. اگر ناراستی و کاستی به محیط جامعه وارد شود، منشأ آن کاستی و ناراستی است که در علما و روشنفکران حوزوی ما وارد شده است. باید بپذیریم که مقصریم و نه قاصر. یعنی مردم ممکن است قاصر باشند، اما وقتی که به فقه رجوع می‌کنیم و یا کم و بیش به عقل رجوع می‌کنیم در حوزه‌ی علوم دینی در قرون اخیر و در حوزه اخلاق می‌بینیم که در تمام قرون پیش توجه کافی به اخلاق نداشتیم.
وی با بیان اینکه در بخش اخلاق بسیار فقیر هستیم، گفت: سرمایه و مباحث معرفتی به جای مانده از سلف عمیق است اما به آن حد که درخور اهمیت و شأن اخلاق باشد نبوده. عدد کتب اخلاقی ما در قیاس با سایر حوزه‌های معرفتی دیگر قابل ارائه نیست. ما هیچ تلاشی در فهم گزاره‌های اخلاقی نکرده‌ایم. گاهی رفتارهایی را مشاهده می‌کنیم که نمی‌توانیم آنها را توجیه کنیم و این رفتارها در سطح علمای دینی ما و کسبه و تجار و دانشگاهیان ما هم سر می‌زند. شاهدیم که رفتارهایی که با اخلاق نبوی و علوی قابل توجیه نیست، در جامعه توسط افرادی سر می‌زند.
وی افزود: ما امروز از لحاظ اخلاقی دچار سقوط شده‌ایم. این را باید اعتراف کنم، اگرچه رسانه‌ای هم می‌شود. اگر مشکل اخلاق را در جمهوری اسلامی حل نکنیم انقلاب به بار و ثمر نخواهد نشست و به مقاصد عالیه انقلاب نمی‌رسیم. این مشکلی است که از حوزه به جامعه سرایت کرده و محیط دانشگاهیان ما را هم گرفته است. وضع اسفناکی بر دانشگاه‌های ما احاطه یافته است. چند فیلسوف اخلاق در دانشگاه‌ها و حوزه‌ها داریم؟ همان‌گونه که فقه جواهری از سوی حوزه‌ها ارائه شده است، باید اخلاق جواهری ارائه دهیم. بایستی اخلاق جواهری و کرسی‌های مربوط به آن فعال شوند تا علوم اخلاقی در جامعه ساری و جاری شوند.
آیت‌الله رشاد در پایان گفت: ما علم اخلاق نداریم، علوم اخلاقی داریم، مانند علوم اجتماعی و علوم تربیتی که از مجموعه‌ای از دانش‌ها شکل گرفته‌اند. تأسیس دروس اخلاق در حوزه‌ها و دانشگاه‌ها از اهم واجبات است. به غیر از یک مرکز تحقیقات اخلاق در قم و چند گروه اخلاق در پژوهشگاه‌های پیرامونی درباره‌ی فلسفه اخلاق و بالاتر از آن در فقه‌الاخلاق کاری صورت نداده‌ایم. باید در کنار فقه و کلام و اصول به مثابه یک رشته مستقل علوم اخلاق را دایر کنیم، زیرا سهم یک‌چهارمی از ارکان دین را داراست. باید مجتهد اخلاقی پرورش دهیم و حاج آقا مجتبی تهرانی یکی از معدود افراد مجتهد اخلاقی بودند که بنده با ایشان مراوده داشتم و از ایشان تلمذ کرده بودم.